- ଜନଜାତି ଅଧିକାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ପେସା ଆଇନର ଭୂମିକା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଫେସର ଏସ୍.ପି ସିଂହ ବାଘେଲ
- ପେସା ଦିବସ ଅବସରରେ ପେସା ପୋର୍ଟାଲ, ସୂଚକ ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ଭାଷାରେ ତାଲିମ ମଡ୍ୟୁଲ୍ ଏବଂ କିନ୍ନୌର ଜିଲ୍ଲା ଉପରେ ଏକ ଇ-ପୁସ୍ତକ ଉନ୍ମୋଚନ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : କେନ୍ଦ୍ର ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଫେସର ଏସ୍.ପି ସିଂହ ବାଘେଲ ଆଜି ପେସା ଦିବସ ଅବସରରେ ଏକ ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତା ମାଧ୍ୟମରେ ବିଶାଖାପାଟଣାରେ ଦୁଇ ଦିନିଆ ପେସା ମହୋତ୍ସବର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଛନ୍ତି । ପଞ୍ଚାୟତ ଆଇନ, ୧୯୯୬ (ପେସା) ଜଳ, ଜଙ୍ଗଲ, ଜମି ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ଉପରେ ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଅଧିକାର ପାଇଁ ଦୃଢ଼ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ପାଇଁସେ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ ।
ମହୋତ୍ସବରେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ଼, ଗୁଜରାଟ, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଓଡ଼ିଶା, ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ତେଲେଙ୍ଗାନା ଭଳି ଦଶଟି ପେସା ରାଜ୍ୟରୁ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପଞ୍ଚାୟତ ପ୍ରତିନିଧି, କ୍ରୀଡାବିତ୍, କାରିଗର, ଶିଳ୍ପୀ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ କଳାକାରମାନେ ବେଶ୍ ଉତ୍ସାହ ସହିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ କବାଡି, ତୀରନ୍ଦାଜ, ପେସା ଦୌଡ଼ ଏବଂ ଜନଜାତି ଡେମୋ ଗେମ୍ସ ଭଳି କ୍ରୀଡା ଇଭେଣ୍ଟରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତିଭା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ, ଏହା ସହିତ ଜନଜାତି ଖାଦ୍ୟ, ହସ୍ତଶିଳ୍ପ, କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ନୃତ୍ୟ ଏବଂ ପରମ୍ପରାର ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଜନଜାତି ଐତିହ୍ୟକୁ ଏକ ସ୍ପନ୍ଦନଶୀଳ ଜାତୀୟ ମଞ୍ଚ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ।
ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପେସା ଅଞ୍ଚଳରେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ଶାସନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚିତ ପ୍ରତିନିଧି ଏବଂ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସଂରଚିତ ତାଲିମ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହାତକୁ ନେଇଛି । ଏହା ରାଜ୍ୟ ସାରା ପ୍ରତିପାଦନ ପାଇଁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଦସ୍ତାବିଜ କରିଛି ବୋଲି ପ୍ରଫେସର ବାଘେଲ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ଗ୍ରାମ ସ୍ତରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଅଂଶଗ୍ରହଣମୂଳକ ବିକାଶ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରଗତି ଏବଂ ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ୨୦୪୭ ମସିହାର ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ପେସା ମହୋତ୍ସବ ଆଦିବାସୀ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ସଂଯୋଗ କରିବା, ନେତୃତ୍ୱ ଦକ୍ଷତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା, ଆଦିବାସୀ ସଂସ୍କୃତିକୁ ଜାତୀୟ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ “ମେରି ପରମ୍ପରା, ମେରି ପେହଚାନ ” (ମୋର ପରମ୍ପରା, ମୋର ପରିଚୟ) ଭାବନାକୁ ଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି ।
ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଶ୍ରୀ ବିବେକ ଭରଦ୍ୱାଜ, ଜଳ, ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ଜମି ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଢାଞ୍ଚା ଭାବରେ ପେସା ଆଇନର ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ଅନୁସୂଚିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ଶାସନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରୁଥିବ କହିଥିଲେ । ଏହି ଆଇନ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ସଶକ୍ତ କରିଥାଏ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ଗ୍ରାମସଭାକୁ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣର କେନ୍ଦ୍ରରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଥାଏ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ପେସା ଅଞ୍ଚଳରେ ଗ୍ରାମସଭା ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ବଳ ପରିଚାଳନା କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ବିକାଶକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ କରି ଭାରତର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଢାଞ୍ଚାର ପ୍ରକୃତ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ ।
ଏହି ଅବସରରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ଭରଦ୍ୱାଜ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ସରକାର ପେସା ନିୟମର ଡ୍ରାଫ୍ଟକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ପେସା ନିୟମର ଅଧିସୂଚନା ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେଉଥିବା ଦଶଟି ପେସା ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ନବମ ରାଜ୍ୟ ପାଲଟିଛି ।
ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ସରକାରଙ୍କ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ଏବଂ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ବିଭାଗର ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଶଶି ଭୂଷଣ କୁମାର ସମସ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ବିଶାଖାପାଟଣାକୁ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପେସା ଦିବସର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଥିଲେ । ସେ ପେସା ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ଅନୁସୂଚିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ମାଧ୍ୟମରେ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦୋହରାଇଥିଲେ ।
ମହୋତ୍ସବର ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ, ପେସା ଦିବସ ସହିତ ସମନ୍ୱୟ ରଖି, ପେସା ପୋର୍ଟାଲ, ପେସା ସୂଚକ, ଆଦିବାସୀ ଭାଷାରେ ପେସା ଉପରେ ତାଲିମ ମଡ୍ୟୁଲ୍ ଏବଂ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର କିନ୍ନୌର ଜିଲ୍ଲା ଉପରେ ଇ-ପୁସ୍ତକ ସମେତ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପର ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏଗୁଡ଼ିକୁ ଶ୍ରୀ ବିବେକ ଭରଦ୍ୱାଜ ଏବଂ ଶ୍ରୀ ଶଶି ଭୂଷଣ କୁମାର ମିଳିତ ଭାବରେ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ସରକାରଙ୍କ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ । ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ରାଜ୍ୟ ସାରା ପେସା ପ୍ରଭାବୀ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ପାଇଁ ସଂସ୍ଥାଗତ ସୁଦୃଢ଼ୀକରଣ, ତଦାରଖ ଏବଂ କ୍ଷମତା ନିର୍ମାଣ ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ।
ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଭାରତର ବିବିଧ ଆଦିବାସୀ ଏବଂ ଲୋକ ଐତିହ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର କୁଚିପୁଡ଼ି ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ଏବଂ ଗୁସାଡି (ତେଲେଙ୍ଗାନା), ଗଭାରୀ (ରାଜସ୍ଥାନ), ଢେମସା (ଓଡିଶା) ଭଳି ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ , ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, ଗୁଜରାଟ, ଛତିଶଗଡ଼ ଏବଂ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଲୋକନୃତ୍ୟ ସାମିଲ ଥିଲା। ମନୋନୀତ ଜନଜାତି ଡେମୋ ଖେଳ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଥିଲା, ତା’ପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀ ଦଳଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଶେଷ ଅଧିବେଶନରେ ପେସା ଦୌଡ଼, କବାଡି ଏବଂ ତୀରନ୍ଦାଜୀ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ବିଜେତାମାନଙ୍କୁ ପୁରସ୍କାର ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା, ଜନଜାତି ଡେମୋ ଖେଳର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଏବଂ ସ୍ମାରକୀ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏକ ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଭାବନାରେ, ପେସା ମହୋତ୍ସବ ବାଟନ ଛତିଶଗଡ଼କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଏହାକୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆୟୋଜକ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ଚିହ୍ନିତ କରିଥିଲା ।
ପେସା ଦୌଡ଼ (ପୁରୁଷ ବର୍ଗ)ରେ, ଶ୍ରୀ ଅତୁଲ ଚିଧାଡେ (ମହାରାଷ୍ଟ୍ର) ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ, ତାଙ୍କ ପରେ ଶ୍ରୀ ସୂରଜ ମାସି ଏବଂ ଶ୍ରୀ ମନୋଜ ହିଲିନ୍ (ଉଭୟ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରୁ) ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ। ମହିଳା ବର୍ଗରେ, ସୁଶ୍ରୀ ରାଜ କୁମାରୀ (ରାଜସ୍ଥାନ) ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ, ତାଙ୍କ ପରେ ସୁଶ୍ରୀ ହୀରା ସାଙ୍ଗା (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ) ଏବଂ ସୁଶ୍ରୀ ପ୍ରିୟା (ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ) ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ ।
ମହିଳା ତୀରନ୍ଦାଜୀରେ, ସୁଶ୍ରୀ ଖୁସି ନାନୋମା (ରାଜସ୍ଥାନ) ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ, ସୁଶ୍ରୀ ଅନୁରାଧା କୁମାରୀ (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ) ରୌପ୍ୟ ଏବଂ ସୁଶ୍ରୀ ଅମ୍ବିକା (ଓଡିଶା) ବ୍ରୋଞ୍ଜ ପଦକ ଜିତିଛନ୍ତି ।
ପୁରୁଷ ତୀରନ୍ଦାଜରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ପିଙ୍ଗୁଆ (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ) ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ, ଶ୍ରୀ ବଦ୍ରିଲାଲ ମୀନା (ରାଜସ୍ଥାନ) ରୌପ୍ୟ ଏବଂ ଶ୍ରୀ ଦୀନେଶ ମୁର୍ମୁ (ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ) ବ୍ରୋଞ୍ଜ ଜିତିଛନ୍ତି ।
୨୩ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୫ରେ ବିଶାଖାପାଟଣା ବନ୍ଦର କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଇଣ୍ଡୋର ଷ୍ଟାଡିୟମରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ କବାଡି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ପୁରୁଷ ବର୍ଗରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ମହିଳା ବର୍ଗରେ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା ।
ପେସା ଆଇନର ସାମ୍ବିଧାନିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ, ଗ୍ରାମସଭା ମାଧ୍ୟମରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହଭାଗୀତା ସହିତ ସମସ୍ତ ୧୦ଟି ପେସା ରାଜ୍ୟରେ ପେସା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ଅବସରରେ, ଗୁଜରାଟ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତା ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଥିଲେ। ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟସଭାର ସାଂସଦ ତଥା ପଞ୍ଚାୟତ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ପେସା ମହୋତ୍ସବକୁ ପ୍ରଶଂସା କରି ଏହାକୁ ଜନଭାଗୀତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା, ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ସ୍ୱ-ଶାସନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଏବଂ ଲୋକ ସଂସ୍କୃତିରେ ମୂଳ ଥିବା ଏକ ଲୋକ ମହୋତ୍ସବ ହେବା ପାଇଁ ଏକ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି କହିଥିଲେ ।
ବିଶାଖାପାଟଣା ବନ୍ଦର ପ୍ରାଧିକରଣ ଷ୍ଟାଡିୟମରେ ୨୩-୨୪ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆୟୋଜିତ ଦୁଇ ଦିନିଆ ପେସା ମହୋତ୍ସବ ଆଜି ପେସା ଦିବସ ଅବସରରେ ଶେଷ ହୋଇଛି । ଏଥି ସହିତ ପଞ୍ଚାୟତ (ଅନୁସୂଚିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ) ଆଇନ, ୧୯୯୬ର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ଏବଂ ଅନୁସୂଚିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ ସ୍ୱଶାସନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପ୍ରତି ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପୁନଃନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିଛି ।