● ଓଡ଼ିଶାରେ 8,172 ସମବାୟ ସମିତି ମଧ୍ୟରୁ 7,595ଟି ସମବାୟ ସମିତି ଚାଲିଛି
● 2025-26 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପ୍ୟାକ୍ସ କମ୍ପ୍ୟୁଟରୀକରଣ ପାଇଁ 18 କୋଟି 7 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : ଜାତୀୟ ସମବାୟ ଡାଟାବେସ୍ (ଏନସିଡି) ଅନୁଯାୟୀ, ଓଡ଼ିଶାରେ ମୋଟ 8,172ଟି ସମବାୟ ସମିତି ଅଛି, ଯେଉଁଥିରୁ 7,595ଟି ସମିତି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଅଛି। କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ଆଜି ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଏକ ଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଦେଇ ଏହା କହିଛନ୍ତି ।
ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ 6 ଜୁଲାଇ, 2021ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। ‘‘ସହକାର-ସେ-ସମୃଦ୍ଧି’’ର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ସାକାର କରିବା ଏବଂ ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ଦେଶରେ କୃଷି ସମବାୟ ସମିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକରେ ମଡେଲ ଉପ-ଆଇନଗୁଡ଼ିକର ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଯାହା ପ୍ରାଥମିକ ସମବାୟ ସମିତି (ପ୍ୟାକ୍ସ)କୁ 25 ରୁ ଅଧିକ ବ୍ୟବସାୟିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ପ୍ରଶାସନ, ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟରେ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱରେ ସୁଧାର ଆଣିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ। ବର୍ତ୍ତମାନ, ପ୍ୟାକ୍ସଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ-କିଷାନ ସମୃଦ୍ଧି କେନ୍ଦ୍ର, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତୀୟ ଜନୌଷଧି କେନ୍ଦ୍ର, ସାଧାରଣ ସେବା କେନ୍ଦ୍ର ଇତ୍ୟାଦି ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବ।
ପ୍ୟାକ୍ସ କମ୍ପ୍ୟୁଟରୀକରଣ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧୀନରେ, ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ 2025-26ରେ ଓଡ଼ିଶାକୁ 18,07,47,384 ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, 25.11.2025 ସୁଦ୍ଧା, ଜାତୀୟ ସମବାୟ ବିକାଶ ନିଗମ (ଏନସିଡିସି) ସାରା ଦେଶରେ ସମବାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକର ବିକାଶ ପାଇଁ 4,67,455.66 କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ସମବାୟ ବିକାଶ ପାଇଁ 3,345.98 କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।
ସମବାୟ ସମିତିର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ବଜାର ସଂଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ, ଭାରତ ସରକାର, ଅନ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ସହିତ, ପ୍ୟାକ୍ସ ଦ୍ୱାରା ନୂତନ ଚାଷୀ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନ (ଏଫପିଓ) ଏବଂ ମାଛ ଚାଷୀ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନ (ଏଫଏଫପିଓ) ଗଠନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦର ଉଚିତ ଏବଂ ଲାଭଦାୟକ ମୂଲ୍ୟ ପାଇଁ ବଜାର ସଂଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରିବ। ଦୁଗ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ, ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ‘ଶ୍ୱେତ ବିପ୍ଳବ 2.0’ ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଆଗାମୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଅପହଞ୍ଚ କ୍ଷେତ୍ରର ଦୁଗ୍ଧ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ବଜାର ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ ଏବଂ ସଂଗଠିତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୁଗ୍ଧ ସମବାୟର ଅଂଶ ବୃଦ୍ଧି କରି ଦୁଗ୍ଧ ସମବାୟ ଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷୀର କ୍ରୟକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ତରରୁ 50% ବୃଦ୍ଧି କରିବା।
ବିଭିନ୍ନ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଯୋଜନାର ସମନ୍ୱୟ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ୟାକ୍ସ ସ୍ତରରେ ଶସ୍ୟ ଭଣ୍ଡାରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ସମବାୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକୃତ ଶସ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ ଯୋଜନାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ଅପଚୟ ହ୍ରାସ କରିବାରେ, ପରିବହନ ଖର୍ଚ୍ଚ ସଞ୍ଚୟ କରିବାରେ ଏବଂ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ମୂଲ୍ୟ ପାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ପରୀକ୍ଷାମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ଅନ୍ତର୍ଗତ 11ଟି ପ୍ୟାକ୍ସରେ ଗୋଦାମ ନିର୍ମାଣ ହୋଇସାରିଛି, ଏବଂ ବିସ୍ତାରିତ ପାଇଲଟ୍ ଅଧୀନରେ 500ରୁ ଅଧିକ ପ୍ୟାକ୍ସ ଚୟନ କରାଯାଇଛି। 220ଟି ପ୍ୟାକ୍ସ ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦିଆଯାଇଛି, 134ଟିରେ ନିର୍ମାଣ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଏବଂ 85ଟି ପ୍ୟାକ୍ସ ନିର୍ମାଣ ସମାପ୍ତ କରିଛି।
ସେହିପରି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ଓଡ଼ିଶା ସମେତ ସାରା ଦେଶରେ ପ୍ରାଥମିକ ସମବାୟକୁ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସଶକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ କରିବାକୁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇଛି । ସହରୀ ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ ସମବାୟ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ସହିତ ଆୟକର ଆଇନରେ ସମବାୟ ସମିତିଗୁଡ଼ିକୁ ରିହାତି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି । ସମବାୟ ଚିନି କଳର ପୁନରୁଦ୍ଧାର; ତିନିଟି ନୂତନ ଜାତୀୟ ସ୍ତରୀୟ ବହୁମୁଖି ସମବାୟ ସମିତି; ସମବାୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ; ବ୍ୟବସାୟିକ ସୁଗମତା ପାଇଁ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ବ୍ୟବହାର; ଜାତୀୟ ସମବାୟ ଡାଟାବେସ୍ ସୃଷ୍ଟି; ଜାତୀୟ ସମବାୟ ନୀତି; ତ୍ରିଭୁବନ ସହକାରୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଭଳି ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । 2020-21ରୁ 2024-25 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏନସିଡିସି ଦ୍ୱାରା ବିପଣନ, ସେବା ସମବାୟ, ଦୁଗ୍ଧ ଏବଂ ଗୃହପାଳିତ ପ୍ରାଣୀ, ଏଫପିଓ, ମତ୍ସ୍ୟପାଳନ, ମତ୍ସ୍ୟପାଳନ ଏଫପିଓ, ଶସ୍ୟ ଭଣ୍ଡାରଣ ଆଦି ବାବଦରେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଯଥାକ୍ରମରେ 80 ଲକ୍ଷ, 4 କୋଟି 7 ଲକ୍ଷ, 1 କୋଟି 61 ଲକ୍ଷ, 3 କୋଟି 25 ଲକ୍ଷ, 5 କୋଟି 89 ଲକ୍ଷ, 2 କୋଟି 56 ଲକ୍ଷ ଏବଂ 18 କୋଟି 18 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିବା ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ।