jayashree

‘ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଶିଳ୍ପକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଜନା’ର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ରାସାୟନିକ ଓ ସାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଜେ.ପି. ନଡ୍ଡା

  • ସମୁଦାୟ ୫୦୦ କୋଟି ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ବିସ୍ତୃତ ଯୋଜନାରେ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ଓ ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନ, ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, କ୍ଲିନିକାଲ୍ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ସହାୟତା, ସାଧାରଣ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ମେଡିକାଲ ଡିଭାଇସ୍ ଶିଳ୍ପର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି
  • ଏହି ଯୋଜନା ଏକ ଗେମ୍ ଚେଞ୍ଜର ହେବାକୁ ଯାଉଛି ଏବଂ ଏହା କେବଳ ଶିଳ୍ପକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଭାରତକୁ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଲମ୍ବା ପଦକ୍ଷେପ ହେବ : ଶ୍ରୀ ଜେ.ପି. ନଡ୍ଡା

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବିି) : କେନ୍ଦ୍ର ରାସାୟନିକ ଓ ସାର ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଜଗତ ପ୍ରକାଶ ନଡ୍ଡା ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଶିଳ୍ପକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଯୋଜନାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ କେନ୍ଦ୍ର ରସାୟନ ଓ ସାର ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ଅନୁପ୍ରିୟା ପଟେଲ ଏବଂ ଔଷଧ ବିଭାଗର ସଚିବ ଅରୁଣିଷ ଚାୱଲାଙ୍କ ସମେତ ବିଭାଗର ଅଧିକାରୀ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ଏହି ଯୋଜନା ଏକ ବ୍ୟାପକ ଯୋଜନା ଯାହା ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଶିଳ୍ପର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ଏବଂ ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନ, ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, କ୍ଲିନିକାଲ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ସହାୟତା, ସାଧାରଣ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । କେନ୍ଦ୍ର ରାସାୟନିକ ଓ ସାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଜେ.ପି. ନଡ୍ଡା ଉପସ୍ଥିତ ଜନତାଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଯୋଜନା ଏକ ଗେମ୍ ଚେଞ୍ଜର ହେବାକୁ ଯାଉଛି ଏବଂ ଏହା କେବଳ ଶିଳ୍ପକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଭାରତକୁ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ କରିବାଦିଗରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଲମ୍ବା ପଦକ୍ଷେପ ହେବ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ “ଏହି ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଗୁଡିକ ଛୋଟ ଦେଖାଯାଇପାରେ କିନ୍ତୁ ଫଳାଫଳ ବଡ ଅଟେ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ସରକାର ଏକ କ୍ରିୟାଶୀଳ ସରକାର ଏବଂ ପିଏଲ୍‌ଆଇ ଯୋଜନା ନିଜେ ଏକ ଏପରି ଜିନିଷ ଯାହା ନୂତନ ମାର୍ଗ ଖୋଲିଛି । ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା କେବଳ ଏକ ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ଔଷଧ ବିଭାଗକୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇବା ସହ ଏହି ଯୋଜନାର ସଫଳତା ପାଇଁ ଶିଳ୍ପର ସହଯୋଗ ଲୋଡ଼ିଛନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ର ରସାୟନ ଓ ସାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ଯୋଜନାର ସଦୁପଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ଶିଳ୍ପକୁ ନିବେଦନ କରିବା ସହ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେବା ପାଇଁ ବିଭାଗ ରହିଛି ବୋଲି ଶିଳ୍ପସଂସ୍ଥାକୁ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ ରସାୟନ ଓ ସାର ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ଅନୁପ୍ରିୟା ପଟେଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଯୋଜନା ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣର ସମଗ୍ର କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ “ମେଡିକାଲ ଡିଭାଇସ୍ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଶିଳ୍ପର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ତମ୍ଭ ପାଲଟିଛି ଏବଂ ଆମେ ସେଗୁଡିକୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ପାଇଥାଉ ଏବଂ ଏହାର ଚାହିଦା କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବାରୁ ସମସ୍ତେ ଏହାର ମହତ୍ତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଅବଗତ ଅଛନ୍ତି । ସରକାର ଏହି ଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ନୀତି ଏବଂ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ସହାୟତା ମଧ୍ୟ ଡିଜାଇନ୍ କରୁଛନ୍ତି । ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଶିଳ୍ପ ହେଉଛି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପ୍ରଦାନର ଏକ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସ୍ତମ୍ଭ । ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ମେସିନ୍ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଉପକରଣ ଏବଂ ଷ୍ଟେଣ୍ଟଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରୋସ୍ଥେଟିକ୍ସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ରୋଗର ନିରାକରଣ, ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଭାରତର ମେଡିକାଲ ଡିଭାଇ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ବଜାରର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୧୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଏବଂ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ୩୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଏହି ନୂତନ ଯୋଜନାରେ ସମୁଦାୟ ୫୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ବରାଦ କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ପାଞ୍ଚଟି ଉପ-ଯୋଜନା ରହିଛି ଯାହା ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅଟେ-
କ୍ରମିକ ନଂ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଶିଳ୍ପକୁ ସଶକ୍ତ କରିବାପାଇଁ ଯୋଜନା
ଉପଯୋଜନା ମୋଟ (କୋଟି ଟଙ୍କାରେ)
୧ – ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ କ୍ଲଷ୍ଟର ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ ସୁବିଧା ୧୧୦
୨ – ଆମଦାନୀ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ ଲାଗି ପୁଂଜି ନିବେଶ ଯୋଜନା ୧୮୦
୩ – ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ପାଇଁ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ୧୦୦
୪ – ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ କ୍ଲିନିକାଲ ଅଧ୍ୟୟନ ସହାୟତା ଯୋଜନା ୧୦୦
୫ – ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଜନା ୧୦

ସରକାରୀ ସହାୟତା ସତ୍ତ୍ୱେ ଭାରତରେ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ର ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ଭିତ୍ତିଭୂମିର ଅଭାବ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରାଥମିକ ଆହ୍ୱାନ । ମେଡିକାଲ ଡିଭାଇସ୍ କ୍ଲଷ୍ଟର ପାଇଁ ସାଧାରଣ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଉପ-ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କ୍ଲଷ୍ଟରରେ ଥିବା ଉତ୍ପାଦକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ଲ୍ୟାବ୍, ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ଟେଷ୍ଟିଂ ସେଣ୍ଟର, ଆନିମଲ୍ ଲ୍ୟାବ୍ ଇତ୍ୟାଦି ସାଧାରଣ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ମେଡିକାଲ ଡିଭାଇସ୍ କ୍ଲଷ୍ଟରଗୁଡ଼ିକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବେ । ବିଦ୍ୟମାନ ପରୀକ୍ଷା ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା କିମ୍ବା ନୂତନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ସହାୟତା ଜାତୀୟ/ରାଜ୍ୟ/ବେସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ସାଧାରଣ ସୁବିଧା ପାଇଁ ୨୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଏବଂ ପରୀକ୍ଷଣ ସୁବିଧା ପାଇଁ ୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଦାନ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ । ନିବେଶ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଦ୍ୱିତୀୟ ଉପ-ଯୋଜନା ଦେଶ ଭିତରେ ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ, କଞ୍ଚାମାଲ ଏବଂ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ ଦେଶରେ ମେଡଟେକ୍ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳାକୁ ଗଭୀର କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି । ଆମଦାନୀ ହୋଇଥିବା ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରିବା ଏହି ସବ୍-ସ୍କିମ୍‌ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଧିକାଂଶ କଞ୍ଚାମାଲ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ ଆମଦାନୀ କରାଯାଉଛି, ଯାହା ଭାରତୀୟ ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କୁ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବାହ୍ୟ ଯୋଗାଣ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ କରିଥାଏ । ଏହି ସବ୍ ସ୍କିମ୍‌ରେ ଏକକାଳୀନ ୧୦-୨୦% ପୁଞ୍ଜି ସବ୍‌ସିଡି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରକଳ୍ପ ପିଛା ସର୍ବାଧିକ ୧୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ସୀମା ରହିଛି । ତୃତୀୟ ଉପ-ଯୋଜନାରେ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଛି । ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ମେଡ୍ ଟେକ୍ ଉତ୍ପାଦର ଡିଜାଇନ୍ ଏବଂ ବିକାଶ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ଏକ ଦକ୍ଷ ବୈଷୟିକ କର୍ମଚାରୀ ବିକଶିତ କରିବା । ବିଭିନ୍ନ ମାଷ୍ଟର୍ସ ଓ ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବେ । ଏହି ସବ୍ ସ୍କିମ୍ ଅଧୀନରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ମାଷ୍ଟର୍ସ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ୨୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସହାୟତା ମିଳିବ। ଏବଂ ଏନ୍‌ସିଭିଇଟି ଅନୁମୋଦିତ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥୀ ପିଛା ୧୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଡିପ୍ଲୋମା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥୀ ପିଛା ୨୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଉପଲବ୍ଧ ହେବ । ଚତୁର୍ଥ ଉପ-ଯୋଜନା ହେଉଛି ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ପଦକ୍ଷେପ ଯାହା ଉଭୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କମ୍ପାନୀ ଏବଂ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ମାନଙ୍କୁ କ୍ଲିନିକାଲ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି । ଏହି ଯୋଜନା ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଡେଭଲପର୍ ଏବଂ ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କୁ ପଶୁ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରେ ଏବଂ ଯଦି ସଫଳ ହୁଏ ତେବେ ମାନବ ପରୀକ୍ଷଣ ପାଇଁ ମେଡଟେକ୍ ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକୁ ବୈଧ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରେ । ପଶୁଙ୍କ ଉପରେ ପାଠପଢ଼ା ପାଇଁ ଅଢ଼େଇ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ । ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଉପକରଣର କ୍ଲିନିକାଲ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଅନୁମୋଦିତ ଡିଭାଇସଗୁଡିକର ପୋଷ୍ଟ-ମାର୍କେଟ କ୍ଲିନିକାଲ ଫଲୋଅପ୍ ପାଇଁ, କ୍ଲିନିକାଲ ଡାଟା ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ୫ କୋଟି ଟଙ୍କା ଉପଲବ୍ଧ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ନୂତନ ଇନ୍-ଭିଟ୍ରୋ ଡାଇଗ୍ନୋଷ୍ଟିକ୍ ଉତ୍ପାଦର କ୍ଲିନିକାଲ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ ମୂଲ୍ୟାୟନ ପାଇଁ ୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରିବ । କ୍ଲିନିକାଲ ଅଧ୍ୟୟନରେ ସହାୟତାର ଦୀର୍ଘ ଦିନର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୂର କରି ଏହି ଉପ-ଯୋଜନା ଶିଳ୍ପକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଉପକୃତ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଏହା ଭାରତରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣର ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବଜାରରେ ଉତ୍ପାଦ ପଞ୍ଜୀକରଣ ହାସଲ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ । ଶେଷ ଉପ-ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଶିଳ୍ପ ସଂଘ ଏବଂ ରପ୍ତାନୀ ପରିଷଦଗୁଡ଼ିକୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଥିବା ସମ୍ମିଳନୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରିବାକୁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା । ଏହା ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଏବଂ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସମର୍ଥନ କରିବ । ଭାରତୀୟ ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣ ଶିଳ୍ପର ଭବିଷ୍ୟତ ବହୁତ ଆଶାଜନକ ଦେଖାଯାଉଛି । ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଳ୍ପ ମୂଲ୍ୟରେ ଅଭିନବ ସମାଧାନ ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ଦେଶରେ ଉଚ୍ଚମାନର ଚିକିତ୍ସା ଉପକରଣର ବିକାଶ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

Leave A Reply

Your email address will not be published.