- ଭାରତର ଖଣିଜ ଓ ଖଣି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନବସୃଜନ, ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଲାଗି ସାମୂହିକ ପ୍ରୟାସ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଲେ ଖଣି ସଚିବ
- ୧,୦୬୫ଟି ବୈଜ୍ଞାନିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ୧୬ ପ୍ରତିଶତ ଉନ୍ନତି ସହ ଏକ ବ୍ୟାପକ ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲା ଜିଏସ୍ଆଇ
ଭୁବନେଶ୍ୱର, (ପିଆଇବି) : କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଭୂତାତ୍ତ୍ୱିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବୋର୍ଡ (ସିଜିପିବି)ର ୬୪ତମ ବୈଠକ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲୋକସେବା ଭବନ ସମ୍ମିଳନୀ କକ୍ଷରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଖଣି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ତଥା ସିଜିପିବିର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭି. ଏଲ୍. କାନ୍ତାରାଓ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ । ଜିଏସ୍ଆଇର ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଅସିତ ସାହା ଏବଂ ଖଣି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଅତିରିକ୍ତ ସଚିବ ସଞ୍ଜୟ ଲୋହିୟାଙ୍କ ସମେତ ଅନେକ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ଅତିଥି ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅନ୍ୱେଷଣ, ଗବେଷଣା ଏବଂ ଖଣି କ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶୀଦାରମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଭୂବିଜ୍ଞାନ, ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ ରଣନୀତି ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆହ୍ୱାନ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ବୃଦ୍ଧି, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ପଦକ୍ଷେପ, ଭୌଗୋଳିକ ବିପତ୍ତି ପରିଚାଳନା ଏବଂ ନିରନ୍ତର ବିକାଶ ଉପରେ ବୈଠକରେ ଗୁରୁତ୍ୱରୋପ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହାକୁ ଆଧାର କରି ପ୍ରମୁଖ ଆଲୋଚନା ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ପ୍ରାଥମିକତା ପ୍ରତି ଏକ ସହଯୋଗୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଉପରେ ଜୋର୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଆଗାମୀ ୨୦୨୫-୨୬ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଜିଏସ୍ଆଇର ପ୍ରସ୍ତାବିତ ବାର୍ଷିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ବୋର୍ଡ ସମ୍ମୁଖରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ରଖାଯାଇଥିଲା । ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ପାଇଁ ଜିଏସ୍ଆଇ ପ୍ରାୟ ୧୦୬୫ଟି ବୈଜ୍ଞାନିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି । ଏଥିରେ ୪୦୨ଟି ଖଣିଜ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ (ଜି୨; ଜି୩; ଜି୪; ଏବଂ ଅଫଶୋର ଏକ୍ସପ୍ଲୋରେସନ୍) ସାମିଲ ରହିଛି । ଏସବୁ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିକଟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ନିଲାମ ଯୋଗ୍ୟ ଖଣିଜ ବ୍ଲକ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର କ୍ଷମତା ରହିଛି । ୧୬୭ଟି ଖଣିଜ ଆବିଷ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ (ଆର୍ଏମ୍ଟି; ଗବେଷଣା ପ୍ରକଳ୍ପ; ସି-ଏମ୍ଏପି; ଜିଟି; ଏମ୍ପିଏ; ମଲ୍ଟିସ୍ପେକ୍ଟ୍ରାଲ/ହାଇପରସ୍ପେକ୍ଟ୍ରାଲ ପ୍ରକଳ୍ପ) ଜି୪ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଭବିଷ୍ୟତର ଅନ୍ୱେଷଣ ପାଇଁ ଆଶାଜନକ କ୍ଷେତ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଅନ୍ୱେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ମଧ୍ୟରେ, ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଛି । ଏଥିରେ ଆର୍ଇଇ, ଆର୍ଏମ୍, ଗ୍ରାଫାଇଟ୍, ଲିଥିୟମ୍, ଭାନେଡିଆମ୍ ଏବଂ ପିଜିଇ ଭଳି ରଣନୀତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ୨୨୭ଟି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ପ୍ରକଳ୍ପ ରହିଛି, ଯାହା ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୧୬ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଏଫ୍ଏସ୍ ୨୦୨୫-୨୬ ପାଇଁ ଜିଏସ୍ଆଇର କ୍ଷେତ୍ର ଋତୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଉପରେ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଅନୁସନ୍ଧାନକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ରହିଛି । ଜିଏସ୍ଆଇର ମୋଟ ବଜେଟରୁ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ କୋଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ ଏବଂ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ । ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଜିଏସ୍ଆଇ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପଦ ଅଧ୍ୟୟନ, ଜନକଲ୍ୟାଣ ଭୂବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ମୌଳିକ ଭୂବିଜ୍ଞାନ ଅଧୀନରେ ୨୦୨୫-୨୬ ପାଇଁ ୧୪୧ଟି ପ୍ରକଳ୍ପର ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି । ଏଥିରେ ଭୂସ୍ଖଳନ, ଭୂ-ବୈଷୟିକ ଅଧ୍ୟୟନ, ଧ୍ରୁବୀୟ ଓ ହିମବାହ ବିଜ୍ଞାନ ଗବେଷଣା, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ପରିବେଶ ଅଧ୍ୟୟନ ସହିତ ମୌଳିକ ଭୂବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପଦକ୍ଷେପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ବ୍ୟାପକ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ରାସ, ଜଳବାୟୁ ନମନୀୟତା ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ନବସୃଜନ ପ୍ରତି ଜିଏସ୍ଆଇର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି । ଅନ୍ୱେଷଣ ଦକ୍ଷତା ବଢ଼ାଇବା ଲାଗି ଜିଏସ୍ଆଇ ୬୫ଟି ଭୂ-ସୂଚନା ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (ଏଆଇ)/ଏମ୍ଏଲ୍ ମଡେଲିଂ, ପୁରୁଣା ତଥ୍ୟର ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ମ୍ୟାଗ୍ନେଟୋଟେଲ୍ୟୁରିକ୍ ଏବଂ ହେଲିବର୍ନ୍ ସର୍ଭେ ଭଳି ଉଦୀୟମାନ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଉପଯୋଗ କରିଛି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆକର୍ଷଣ ଥିଲା ଖଣିଜ ଶିକାର କୌଶଳ ହାକାଥନ୍ ବିଜେତାଙ୍କ ଘୋଷଣା । ଏହା ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା, ଖଣିଜ ଭଣ୍ଡାର ଆବିଷ୍କାରର ଚିହ୍ନଟ ପାଇଁ ଏଆଇ/ଏମ୍ଏଲ୍ ପରିଚାଳିତ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିଶ୍ଳେଷଣକୁ ନିୟୋଜିତ କରୁଥିବା ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଏବଂ ୟୁନିକର୍ଣ୍ଣଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥିଲା । ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଓ ଆଣ୍ଡାମାନ-ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ଭୂତତ୍ତ୍ୱ ଓ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ କ୍ଷେତ୍ରର ଭୂତତ୍ତ୍ୱ ଓ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ମାନଚିତ୍ର ସମେତ ଅନେକ ପ୍ରକାଶନ ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଥିଲା । ୬୪ତମ ସିଜିପିବି ବୈଠକରେ ନିଜର ଅଭିଭାଷଣରେ ଖଣି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ତଥା ସିଜିପିବି ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭି. ଏଲ୍. କାନ୍ତା ରାଓ ସହଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଭୂବିଜ୍ଞାନକୁ ଆଗକୁ ନେବାରେ ଏହି ମଞ୍ଚର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ସେ ଖଣି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ମିଶନ ଏବଂ ଅଫଶୋର ମାଇନିଂ ଉପରେ ଦୁଇଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବଜେଟ୍ ଘୋଷଣା ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ରାଓ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୪ଟି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ବ୍ଲକର ସଫଳ ନିଲାମୀ ଏବଂ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୧୩ଟି ଅଫଶୋର୍ ଖଣିଜ ବ୍ଲକର ନିଲାମୀର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ । ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ ପ୍ରୟାସ ଏବଂ ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଏନ୍ଏମ୍ଇଟି ପାଣ୍ଠିର ଉପଯୋଗ କରିବାକୁ ସେ ଅନ୍ୱେଷଣ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ରାଓ ଏନ୍ଜିଡିଆର୍ ପୋର୍ଟାଲରେ ଉପଲବ୍ଧ ପୁରୁଣା ଭୂତାତ୍ତ୍ୱିକ ତଥ୍ୟର ଉପଯୋଗ ଏବଂ ଅଧିକ ଅନ୍ୱେଷଣ ଲାଇସେନ୍ସ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଲାଗି ନୂତନ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗଦାନ କରିପାରିବେ । ବୈଠକର ବୈଷୟିକ ଅଧିବେଶନରେ, ହାକାଥନ୍ ବିଜେତା-ଯଥା, ପ୍ରଥମ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଦଳ ଏଏମ୍ଡି, ଦ୍ୱିତୀୟ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଦଳ ଜିଏସ୍ଆଇ, ଏବଂ ତୃତୀୟ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଦଳ ଆଇଆଇଟି-ଆଇଏସ୍ଏମ୍, ଧାନବାଦ, ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ/ଏମ୍ଏଲ୍ ଉପକରଣ ବ୍ୟବହାର କରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ଆଲଗୋରିଦମ ଏବଂ ପଦ୍ଧତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ/ଏମ୍ଏଲ୍ର ବ୍ୟାପକ ଉପଯୋଗ ଦ୍ୱାରା ଜିଏସ୍ଆଇର ଖଣିଜ ଅନ୍ୱେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏହି ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ହେବ । ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଏହି ଅଧିବେଶନରେ ପରିବେଶ, ଜଙ୍ଗଲ ଓ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଜଙ୍ଗଲ ସଫେଇ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀରେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଏନ୍ଜିଡିଆର୍ର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ବିକାଶ ଉପରେ ବିଚାରବିମର୍ଶ କରାଯାଇଥିଲା । ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ, ଭି. ଏଲ୍. କାନ୍ତା ରାଓ ଭୂବିଜ୍ଞାନର ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ଏକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀକୁ ମଧ୍ୟ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଥିଲେ । ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ଜିଏସ୍ଆଇ, ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ଉଦ୍ୟୋଗ, ଘରୋଇ ଅନ୍ୱେଷଣ ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ସେମାନଙ୍କ ସଫଳତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ।