ଡେଲାଙ୍ଗ, (ଦିଲ୍ଲୀପ କୁମାର ଧାଉଡିଆ) : ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୨ରେ ବିଶ୍ୱ ଡଲ୍ଫିନ୍ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହା ଡଲ୍ଫିନ୍ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପଦକ୍ଷେପ । ଡଲ୍ଫିନ୍ ଏକ ମାଛ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ । ବିଶ୍ଵରେ ୪୨ଟି ଜାତିର ଡଲ୍ଫିନ୍ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ୭,୫୦୦୦ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟର ଚିଲିକା ଲବଣାକ୍ତ ହ୍ରଦ ଏବଂ ଭିତରକନିକା ଲବଣାକ୍ତ ମୁହାଣରେ ଯଥାକ୍ରମେ ୧୫୬ ଏବଂ ୭୩୩ ଟି ଡଲଫିନ ରହିଛନ୍ତି । ଓଡିଶା ଡଲ୍ଫିନ୍ର ତିନୋଟି ପ୍ରଜାତି ହେଉଛି ଇରାୱାଡି, ବୋତଲ-ନୋଜ୍ ଏବଂ ହମ୍ପବ୍ୟାକ୍ । ଡଲ୍ଫିନ୍ ଗୁଡିକ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରକୃତି ସଂରକ୍ଷଣ ସଂଘ ଦ୍ଵାରା ସଙ୍କଟାପନ୍ନ ବର୍ଗରେ ସୂଚିତ ଥିବା ବେଳେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ୱାଇଲଡ୍ ଲାଇଫ୍ (ପି) ଆକ୍ଟ ୧୯୭୨ ଅନୁସାରେ ଅନୁସୂଚୀ – ୧ରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି । ବିଶ୍ୱ ଡଲ୍ଫିନ୍ ଦିବସ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଏବଂ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଯତ୍ନ ନେବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ଏକ ଉତ୍ତମ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏହି ପ୍ରାଣୀ ମାନେ ଏକ ନିରାପଦ, ଖୁସି ଏବଂ ଦୀର୍ଘ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିପାରିବେ । ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ‘ସି ସେଫେରଡ ଗ୍ଲୋବାଲ’ର ଉଦ୍ୟମ ଏବଂ ସମର୍ଥନ ଦ୍ୱାରା ବିଶ୍ୱ ଡଲ୍ଫିନ୍ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ବିଶ୍ୱ ଡଲ୍ଫିନ୍ ଦିବସ ହେଉଛି ଏହି ନିରିହ ମହାନ ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମୟ । ବିଶେଷତଃ ମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ହେତୁ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ଥିତି ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଡଲ୍ଫିନ୍ ମାନେ ଅତି ଦ୍ରୁତ ସନ୍ତରଣକାରୀ ଅଟନ୍ତି । ଯଦି ସେମାନେ ତରବରିଆ ଅଛନ୍ତି କିମ୍ବା କିଛି ବିପଜ୍ଜନକ ସ୍ଥାନରୁ ଦୂରେଇ ଯିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ଘଣ୍ଟା ପ୍ରତି ୪୦ କିଲୋ ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଁରିପାରନ୍ତି । ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ ଭାବରେ ଡଲଫିନମାନେ ଜଳ ପୃଷ୍ଠ ଉପରୁ ବାୟୁ ନିଶ୍ୱାସ ନିଅନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ମଣିଷଠାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ସେମାନଙ୍କର ନିଶ୍ୱାସ ଧରିପାରନ୍ତି । ଅଧିକାଂଶ ଡଲ୍ଫିନ୍ ୮-୧୦ ମିନିଟ୍ ପାଇଁ ସହଜରେ ପାଣିରେ ରହିପାରନ୍ତି ଏବଂ କିଛି ଜାତି ନିଶ୍ୱାସ ନେବା ପୂର୍ବରୁ ୧୫ ମିନିଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରନ୍ତି । ଡଲ୍ଫିନ୍ମାନେ ଅତ୍ୟଧିକ ବୁଦ୍ଧିମାନ, ସାମାଜିକ ଜୀବ । ସେମାନେ ବେଳେବେଳେ ହଜାରେରୁ ଅଧିକ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ରୁହନ୍ତି ଏବଂ ଶିକାର କରିବା ସମୟରେ ପ୍ରାୟତଃ ପରସ୍ପରକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ପାରିବାରିକ ବନ୍ଧନ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ଗୋଟିଏ ବାଛୁରୀ ୭ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମା ସହିତ ରହିଥାଏ, ଯାହା ପ୍ରାଣୀ ଜଗତରେରେ ବିରଳ ଅଟେ ।