- ବିଜ୍ଞାନ ଓ କୃଷକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ହେବ : ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ
- ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଆଧୁନିକ କୃଷି ଚୌପାଲ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ ହେବ, ଯେଉଁଥିରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଚାଷୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ସେମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବେ : କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ
- ଶିକ୍ଷା, ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଓ ଆଧୁନିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସୂଚନା ମାଧ୍ୟମରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବାକୁ ହେବ : ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ
- ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଲାଭଦାୟକ କୃଷି, ସହାୟକ ପରିବେଶ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ : କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ
- ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ, ଗବେଷକମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ଓ ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଉଦ୍ଭାବନ ବିକଶିତ କରିବାରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ : ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ
- ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ କେବଳ ଏକ ଜାତୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ନୁହେଁ ବରଂ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ : ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ଓ କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶିବରାଜ ସିଂ ଚୌହାନ ଆଜି ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ପୁସା ଠାରେ ଆୟୋଜିତ ବିଶ୍ୱ ମୃତ୍ତିକା ସମ୍ମିଳନୀ ୨୦୨୪କୁ ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସିଂ ମାଧ୍ୟମରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଛନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ର କୃଷିମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ମୌଳିକ ମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ମିଳିତ ଚେତନାରେ ବିଶ୍ୱାସ । ଆମ ଋଷିମାନେ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସମସ୍ତଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ସାର୍ବଜନୀନ ଚେତନା ଅଛି; ତେଣୁ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀ ଗୋଟିଏ ପରିବାର ଏବଂ ଆମେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନିଜର ଭଳି ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ୍ । ଏହି ଚେତନା କେବଳ ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ ବରଂ ପଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାପିଥାଏ । ମାଟିରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ରହିଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ଏବଂ ମାଟି ଜୀବହୀନ ନୁହେଁ ବରଂ ଜୀବନ୍ତ ବୋଲି ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମ ଶରୀର ବିଭିନ୍ନ ତତ୍ତ୍ୱକୁ ନେଇ ଗଠିତ, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ମୃତ୍ତିକା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉପାଦାନ ଏବଂ ମାଟି ଥିଲେ ହିଁ ଜୀବନ ଥାଏ । ମାଟି ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ହେଲେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ମଧ୍ୟ ସୁସ୍ଥ ରହିପାରିବେ ନାହିଁ । ଆମେ ପରସ୍ପରର ପରିପୂରକ, ତେଣୁ ମାଟି ଯେପରି ସୁସ୍ଥ ରହେ ତାହା ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଜରୁରୀ । ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ମାଟିର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତିତ । ଏହି ପୃଥିବୀ କେବଳ ଆମର ନୁହେଁ; ଏଥିରେ ପଶୁ ଓ ଉଦ୍ଭିଦମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଅଧିକାର ରହିଛି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ କହିଛନ୍ତି । ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଆଜି ଗମ୍ଭୀର ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ବୋଲି ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ ଭାରତ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି । ଗୋଟିଏ ସମୟରେ ଦେଶରେ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟର ଅଭାବ ଦେଖାଦେଇଥିଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦେଶରୁ ଖାଦ୍ୟ ଆମଦାନୀ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା । ତେବେ ସବୁଜ ବିପ୍ଳବ ଭାରତରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଛି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଫସଲ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଜାତି, ଉନ୍ନତ ଜଳସେଚନ କୌଶଳ ଏବଂ ଆଧୁନିକ କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଭାରତୀୟଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଛି । ଏହା ପରେ ରେନବୋ ବିପ୍ଳବ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି, ଦୁଗ୍ଧ, ଜଳଚାଷ, କୁକୁଡ଼ା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ କୃଷିକୁ ଆହୁରି ବିବିଧ କରିଥିଲା ଏବଂ କୃଷିକୁ ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ତମ୍ଭ ରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା । କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ଏବେ ବାର୍ଷିକ ୩୩୦ ନିୟୁତ ଟନ୍ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କରୁଛି, ଯାହା ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ବାଣିଜ୍ୟରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯୋଗଦାନ ଦେଉଛି ଏବଂ ରପ୍ତାନି ଆୟରେ ୫୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅଧିକ ରାସାୟନିକ ସାର ବ୍ୟବହାର ଓ ଏହା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା, ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦର ଅହେତୁକ ଶୋଷଣ ଏବଂ ଅସ୍ଥିର ପାଣିପାଗ ମାଟି ଉପରେ ଚାପ ପକାଉଛି । ଆଜି ଭାରତର ମାଟି ଏକ ବଡ଼ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ଅନେକ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଆମର ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ମାଟି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି । ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ, ଲବଣତା, ପ୍ରଦୂଷଣ ଯୋଗୁଁ ମାଟିରେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଓ ମାଇକ୍ରୋ ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱର ମାତ୍ରା ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ମାଟିରେ ଜୈବିକ କାର୍ବନର ଅଭାବ ଏହାର ଉର୍ବରତା ଏବଂ ସ୍ଥିରତାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଛି । ଏହି ଆହ୍ୱାନ କେବଳ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଆଗାମୀ ଦିନରେ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଜୀବିକା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସଙ୍କଟ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । ଆମ ସରକାର ମୃତ୍ତିକା ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଯାହା ମାଟିର ଉର୍ବରତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୨୦୧୫ ରେ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାର୍ଡ ତିଆରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ୨୨୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ କାର୍ଡ ତିଆରି କରି କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଛି । ଆଉ କେଉଁ ସାରକୁ କେତେ ପରିମାଣରେ ମାଟି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାର୍ଡ ଜରିଆରେ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ତାହା ଏବେ ଚାଷୀ ଜାଣିଛନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କୃଷି ସିଞ୍ଚାଇ ଯୋଜନା- ପ୍ରତି ବୁନ୍ଦା ଅଧିକ ଫସଲ ଅଧୀନରେ ଆମେ ଜଳର ସଠିକ ବ୍ୟବହାର, ଅପଚୟ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱର ଅବଶିଷ୍ଟ ଅଂଶକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛୁ । ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ପାଇଁ ଏକ ଜୈବିକ ମୌଳିକ ବିକାଶ ସଂକଳନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହି ୮ଟି ରାଜ୍ୟର କୃଷକମାନଙ୍କୁ ପରିବେଶ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଅଞ୍ଚଳର ଜୈବ ବିବିଧତାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ସହିତ ଜୈବିକ ଚାଷ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଆଯାଉଛି । ପ୍ରାକୃତିକ ଚାଷକୁ ଏକ ମିଶନରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ କାମ ଚାଲିଛି । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ରାସାୟନିକ ସାର କେବଳ ମାଟିର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନୁହେଁ ବରଂ ମଣିଷ ଏବଂ ପଶୁମାନଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଖରାପ କରୁଛି । ମାଟିର ଉର୍ବରତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ସମନ୍ୱିତ ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱ ଓ ଜଳ ପରିଚାଳନା ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳସେଚନ, ଫସଲ ବିବିଧତା, କୃଷି ବନୀକରଣ ଇତ୍ୟାଦି ବିଭିନ୍ନ ପଦ୍ଧତି ମାଧ୍ୟମରେ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା, ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ ଏବଂ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କ୍ଷମତା ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ସମସ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା ଉଚିତ୍ । ଶିବରାଜ ସିଂ ଚୌହାନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉଦ୍ଭାବନର ସମାଧାନ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଭାରତର କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡିକ କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା ପରିଚାଳନା ଏଜେନ୍ସି ସହ ମିଶି କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଜ୍ଞାନ ଓ ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ବିଜ୍ଞାନ ଓ କୃଷକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରୀକ୍ଷାଗାରରୁ ଦୂରତା ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କଠାରୁ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ସଠିକ୍ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରୁଛୁ । କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ଏ ଦିଗରେ ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି । ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଆଧୁନିକ କୃଷି ଚୌପାଲ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯାଉଛୁ ଯେଉଁଥିରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କୃଷକମାନଙ୍କ ସହ ନିରନ୍ତର ଆଲୋଚନା କରି ସୂଚନା ଦେବେ ଏବଂ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ମଧ୍ୟ କରିବେ । ଏହାବ୍ୟତୀତ ଘରୋଇ ଓ ଏନଜିଓ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ସେବା କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ଆଣିଛି ଏବଂ କୃଷକମାନେ ଏବେ ଏହାର ଫାଇଦା ଉଠାଉଛନ୍ତି । କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୃଷକମାନେ ମାଟିର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ରକ୍ଷକ ଏବଂ ଆମକୁ ଶିକ୍ଷା, ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ଆଧୁନିକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ସୂଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବାକୁ ହେବ । ଏଥିରେ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ କରାଯିବା ଦରକାର। କୃଷି ଏକ ଲାଭଜନକ ଏବଂ ସମ୍ମାନଜନକ ବୃତ୍ତି; ଏଥିପାଇଁ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ମହିଳା ଛାତ୍ର ଏବଂ ଗବେଷକମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ମାଟି ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରୁଥିବା ଉଦ୍ଭାବନ ବିକଶିତ କରିବାରେ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉଚିତ୍ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ମୃତ୍ତିକା କ୍ଷୟ କେବଳ ଏକ ଜାତୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ନୁହେଁ ବରଂ ଏହା ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ଯାହା ଜାତିସଂଘର ଦୀର୍ଘସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟର ଏକ ଅଂଶ । ଏସଡିଜି ହାସଲ କରିବା ଜରୁରୀ । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଥାୟୀ ଭୂମି ପରିଚାଳନା ଦିଗରେ ସହଯୋଗ, ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ବାଣ୍ଟିବା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର ଏକ ସୁଯୋଗ । ମୁଁ ସମସ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ଯେ ଯେଉଁ ସମାଧାନଗୁଡିକ ବୃହତ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇପାରିବ ତାହା ଉପରେ ବିଚାର କରନ୍ତୁ ଯାହା କେବଳ କୃଷକ ନୁହେଁ, ସମଗ୍ର ମାନବଜାତି ଏବଂ ସମଗ୍ର ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ଗଛପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହେବ । ମୁଁ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ଅଂଶୀଦାର, ନୀତି ନିର୍ମାତା, ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିନିଧି, ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଅଭିଯାନରେ ହାତ ମିଳାଇବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କରୁଛି । ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ଥାୟୀ ଓ ଲାଭଦାୟକ କୃଷି, ସହାୟକ ପରିବେଶ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ । ସମସ୍ତ ଜୀବ ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ିପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଭବିଷ୍ୟତ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଳିମିଶି ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରୁଛୁ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ଚୌହାନ କହିଛନ୍ତି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ନୀତି ଆୟୋଗ ସଦସ୍ୟ ପ୍ରଫେସର ରମେଶ ଚାନ୍ଦ, ଉଦ୍ଭିଦ ପ୍ରଜାତି ଓ କୃଷକ ଅଧିକାର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରାଧିକରଣର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଡ. ତ୍ରିଲୋଚନ ମହାପାତ୍ର, ଡିଏଆର୍ଇ ଓ ଆଇସିଏଆର୍ର ପୂର୍ବତନ ସଚିବ ତଥା ଆଇସିଏଆର ଡିଜି ଡ. ହିମାଂଶୁ ପାଠକ, ଆଇସିଏଆରର ସଚିବ ତଥା ଆଇସିଏଆରର ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତଥା ଆଇଏସ୍ଏସ୍ଏସ୍ର ସଭାପତି ପ୍ରମୁଖ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।