ଓଡ଼ିଶାର କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିନୋଦ କୁମାର ପଶାୟତ ଓ ଗୁରୁ ଗୋପୀନାଥ ସ୍ୱାଇଁଙ୍କୁ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ସମାରୋହରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପ୍ରଦାନ କଲେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ନାଗରିକ ସମ୍ମାନ ସମାରୋହରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓଡ଼ିଶାର କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯୋଗଦାନ ପାଇଁ ଉଭୟ ବିନୋଦ କୁମାର ପଶାୟତ ଓ ଗୁରୁ ଗୋପୀନାଥ ସ୍ୱାଇଁଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଛନ୍ତି । ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାଙ୍କ ଜୀବନ ଓ କୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ବିବରଣୀ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଗଲା-
ବିନୋଦ କୁମାର ପଶାୟତ (ପଦ୍ମଶ୍ରୀ)
୧. ବିନୋଦ କୁମାର ପଶାୟତ ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ବିଶିଷ୍ଟ କବି ଓ ଲେଖକ । ସମ୍ବଲପୁରୀ / କୋଶଳି ସାହିତ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଅମୂଲ୍ୟ ଅବଦାନ ରହିଛି । କବିତା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲେଖାରେ ତାଙ୍କର ସରଳତା ପାଇଁ ସେ ଜଣାଶୁଣା । ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକଗୀତ ପାଇଁ ସେ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ବ୍ୟାପକ ଅଞ୍ଚଳରେ ବେଶ୍ ପରିଚିତ ।
୨. ୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୫ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପଶାୟତ ପେସାରେ ଜଣେ ଭଣ୍ଡାରୀ । ୧୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ନାଟକ ଜଗତ ସହ ତାଙ୍କର ପରିଚୟ ହୋଇଥିଲା । ବଲାଙ୍ଗିର ରାଜପରିବାରର ପୃଷ୍ଠପୋଷକତାରେ ସମୃଦ୍ଧ ପବିତ୍ର ରାମଜୀ ଡ୍ରାମା ପାର୍ଟି ଦ୍ୱାରା ପରିବେଷିତ ନାଟକରେ ସେ ଶିଶୁ କଳାକାର ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ସେ ସମ୍ବଲପୁରୀ / କୋଶଳି ସାହିତ୍ୟରେ ନିଜର ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

୩. ଶ୍ରୀ ପଶାୟତ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ସମ୍ବଲପୁର ଆସି ସମ୍ବଲପୁରରେ ଏକ ଭଣ୍ଡାରୀ ଦୋକାନ ଖୋଲିଥିଲେ । ଏହା ପରଠାରୁ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଏକ ନୂଆ ମୋଡ଼ ନେଇଥିଲା କାରଣ ସେ ଏହି ଦୋକାନକୁ କେବଳ ନିଜର ରୋଜଗାର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରୁନଥିଲେ ବରଂ ଏଠି ସେ କିଛି କବିତା ଓ ଗୀତ ଇତ୍ୟାଦି ଲେଖୁଥିଲେ ।
୪. ଶ୍ରୀ ପଶାୟତ ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୦୮ ମସିହାରେ ସାରଳା ପୁରସ୍କାର, ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଓ ୨୦୧୯ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସଂସ୍କୃତି ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପକ୍ଷରୁ ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ସମ୍ମାନ ଭଳି ତିନୋଟି ଲୋକପ୍ରିୟ ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ସମ୍ମାନରେ ସେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ଅନେକ ଜିଲ୍ଲା ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରର ସମ୍ମାନ ମଧ୍ୟ ମିଳିଛି । ଏତେ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଓ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇବା ସତ୍ତ୍ୱେ ସେ କେବେ ବି ଜଣେ ଭଣ୍ଡାରୀ ଭାବରେ କାମ କରିବା ଛାଡ଼ି ନାହାନ୍ତି ଯାହାକି ତାଙ୍କ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କ ଏକ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ।
ଗୁରୁ ଗୋପୀନାଥ ସ୍ୱାଇଁ (ପଦ୍ମଶ୍ରୀ)
୧. ଗୁରୁ ଗୋପୀନାଥ ସ୍ୱାଇଁ ଗତ ୯ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ପାରମ୍ପରିକ କୃଷ୍ଣଲୀଳାର ଜଣେ ଗୁରୁ ଓ କଳାକାର ଭାବେ ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି ।
୨. ୧୯୧୮ ମସିହା ଫେବ୍ରୁଆରି ୧୫ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାଇଁ ୧୦ ବର୍ଷ ବୟସରୁ ତାଙ୍କ ବଡ଼ ବାପାଙ୍କଠାରୁ କୃଷ୍ଣଲୀଳା ଶିଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ।

୩. ଏହାପରେ ସେ ଗୀତ ଗାଇବା ଏବଂ କୃଷ୍ଣ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଗୁରୁ ଚୌଧୁରୀ ବେହେରାଙ୍କଠାରୁ ବିସ୍ତୃତ ରାଗ ଆଳାପ (ବିସ୍ତାର) ଏବଂ ବିନ୍ୟାସ (ସୁଧାର) ସହିତ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଶିଖିଥିଲେ । ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ସନ୍ଥ ବାବାଜୀ ଦୁଖୀଶ୍ୟାମ ଦାସଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଓ ଓଡ଼ିଶୀ ସଙ୍ଗୀତ ଉପରେ ଆଧାରିତ କୃଷ୍ଣଲୀଳାରେ ସେ ବିଶେଷଜ୍ଞତା ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ । ସେ ଅନେକ ପାରମ୍ପରିକ ଆଖଡ଼ା ବିଦ୍ୟାଳୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଶତାଧିକ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଏହି ରୂପରେ ବ୍ୟାପକ ପରିବେଷଣ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇଛନ୍ତି । ବିରଳ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ରାଗ, ସ୍ୱରରେ ସୁଧାର, କୌଶଳ ଏବଂ ଉପସ୍ଥାପନର ଜଟିଳ ପ୍ରାଚୀନ ପଦ୍ଧତିକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ଦିଗରେ ତାଙ୍କର ଅତୁଟ ସମର୍ପଣ ପାଇଁ ସେ ଜଣାଶୁଣା । ସମୟକ୍ରମେ ସେ ଆହୁରି ଅନେକ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିଥିଲେ, ଶେଷରେ ମୁଖ୍ୟ ଗାୟକ – ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଏବଂ ଗୁରୁ ହୋଇଥିଲେ ।
୪. ଗୁରୁ ଭାବରେ ନିଜର ସଂଗୀତ ଯାତ୍ରାରେ ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାଇଁ ଏହି ପରମ୍ପରାର ବିରଳ ପୁରୁଣା ରାଗ ଏବଂ ଗୀତ ଧୀରେ ଧୀରେ ଲୋପ ପାଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ପାଇଥିଲେ । ଏହି ଅନୁଭୂତି ତାଙ୍କୁ ୧୯୪୦-୫୦ ଦଶକରେ ଜୀବିତ ଥିବା ଏହି ସ୍ୱରୂପର ସବୁଠାରୁ ବରିଷ୍ଠ ଗୁରୁମାନଙ୍କ ସଂସ୍କୃତିର ବିପନ୍ନ ଅଂଶ ସଂଗ୍ରହ ଏବଂ ଶିଖିବାରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା । ଧୀରେ ଧୀରେ ସେ ସମଗ୍ର ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ପାରଦର୍ଶିତା ହାସଲ କରିଥିଲେ । ସେ ଦକ୍ଷିଣଶ୍ରୀ, ଚିନ୍ତା ଦେଶକଲିଆ, ତୋଡ଼ି ଭାଟିଆରୀ, ଭାଟିଆରୀ, କୁମ୍ଭ କମୋଦି, ପୁନ୍ନାଗ, କେଦାର କମୋଦି ଆଦି ବିରଳ ପ୍ରାଚୀନ ଓଡ଼ିଶୀ ରାଗଗାନ କରି ପାଠ ପଢ଼ାଉଛନ୍ତି । ଅସାଧାରଣ ସ୍ୱର ସଂସ୍କୃତି ସାଧନା ତାଙ୍କୁ ପରିଣତ ବୟସରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସ୍ୱର ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛି । ୧୦୬ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମଧ୍ୟ ସେ ସକ୍ରିୟ ରହିଛନ୍ତି । ଜଣେ ଗବେଷକ ଭାବରେ ସେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପାଣ୍ଡୁଲିପିରୁ ଦୁଖିଶ୍ୟାମ କୃଷ୍ଣଲୀଳାର ଉତ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ଇତିହାସ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ସେ ତାଙ୍କ ସଂଗ୍ରହରେ ସଂରକ୍ଷିତ କରିଛନ୍ତି । ଆକାଶବାଣୀ, ବ୍ରହ୍ମପୁର ପାଇଁ ସେ କୃଷ୍ଣଲୀଳାର ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ରେକର୍ଡ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ବିରଳ ରୂପ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଚାର କରି ଭୁବନେଶ୍ୱର ଦୂରଦର୍ଶନ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ସାକ୍ଷାତକାର ଦେଇଛନ୍ତି ।
୫. ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ତଥା ଓଡ଼ିଶା ବାହାରେ ବହୁ ଗ୍ରାମରେ ପାରମ୍ପରିକ ଆଖଡ଼ା (ସାଂସ୍କୃତିକ ଦଳ ପାଇଁ ଗ୍ରାମ ବିଦ୍ୟାଳୟ) ସ୍ଥାପନ କରି ଶିକ୍ଷାଦାନ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଅନେକ ଶିଷ୍ୟ ନିଜେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଗୁରୁ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଏହି ବିରଳ କଳାକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଉଛନ୍ତି ।
୬. ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାଇଁ ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ସମ୍ମାନଜନକ ଓଡ଼ିଶା ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଅନ୍ୟତମ । କୃଷ୍ଣଲୀଳା ଉପରେ ତାଙ୍କର ମହାନ ଅବଦାନ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ପାଇଁ ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାଇଁଙ୍କୁ ରାଜ ପୃଷ୍ଠପୋଷକମାନଙ୍କ ଠାରୁ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ କୁଣ୍ଡଳ ଏବଂ ଖଡୁ ଦାନ କରାଯାଇଛି ।