● ୨୦୨୫ରୁ ୨୦୨୪ ମଧ୍ୟରେ ମୂଳ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତିରେ ୦.୯ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ
● ବଫର୍ ଷ୍ଟକ୍ ଏବଂ ଅବଧି କାଳୀନ ଖୋଲା ବଜାର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ମଜବୁତ କରିବା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ସ୍ଥିରତା ପାଇଁ ହୋଇଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ
● ଚରମ ପାଣିପାଗ ଏବଂ ଯୋଗାଣ ଜନିତ ବାଧା ଦ୍ୱାରା ଭାରତରେ ଖାଦ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି
● ଭାରତର ଉପଭୋକ୍ତା ମୂଲ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ୨୦୨୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ୪% ମଧ୍ୟରେ ରହିବ
● ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ଲାଗି କୃଷି ଗବେଷଣା ଏବଂ ଚାଷୀଙ୍କ ତାଲିମ ଜରୁରୀ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ମୁଦ୍ରା ନୀତି କାରଣରୁ ଭାରତରେ ଖୁଚୁରା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୪ରେ ୫.୪ ପ୍ରତିଶତରୁ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୫ରେ (ଏପ୍ରିଲ-ଡିସେମ୍ବର) ୪.୯ ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥ ଏବଂ କର୍ପୋରେଟ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆଜି ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ଆର୍ଥିକ ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଏହା କୁହାଯାଇଛି । ମୁଖ୍ୟ ସେବା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଏବଂ ଇନ୍ଧନ ମୂଲ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହ୍ରାସ ପାଇବା ଫଳରେ ୨୦୨୪ ଏବଂ ୨୦୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ (ଏପ୍ରିଲ-ଡିସେମ୍ବର)ରେ ମୂଳ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ୦.୯ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଖୁଚୁରା ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହ୍ରାସରେ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଛି । ଆର୍ଥିକ ସମୀକ୍ଷାରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ବଫର୍ ଷ୍ଟକ୍ ମଜବୁତ କରିବା, ଖୋଲା ବଜାରକୁ ଯୋଗାଣ ଏବଂ ଯୋଗାଣ ଅଭାବ ସମୟରେ ଆମଦାନୀକୁ ସହଜ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଶାସନିକ ପଦକ୍ଷେପ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ସ୍ଥିର କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଛି ।
ଖାଦ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଲାଗି ପ୍ରଶାସନିକ ପଦକ୍ଷେପ
ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତର ଖାଦ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହାର ସ୍ଥିର ରହିଛି, ଯାହା ପନିପରିବା ଏବଂ ଡାଲି ଭଳି କେତେକ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ । ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୫ (ଏପ୍ରିଲରୁ ଡିସେମ୍ବର)ରେ ସାମଗ୍ରିକ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପନିପରିବା ଏବଂ ଡାଲିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟର ଯୋଗଦାନ ୩୨.୩ ପ୍ରତିଶତ ରହିଥିଲା । ଯେତେବେଳେ ଏହି ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଛି, ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୫ (ଏପ୍ରିଲ-ଡିସେମ୍ବର) ପାଇଁ ହାରାହାରି ଖାଦ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହାର ୪.୩ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା, ଯାହା ସାମଗ୍ରିକ ଖାଦ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ତୁଳନାରେ ୪.୧ ପ୍ରତିଶତ କମ୍ ବୋଲି ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ କୁହାଯାଇଛି । ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ବାତ୍ୟା, ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା, ବନ୍ୟା, ବଜ୍ରପାତ, କୁଆପଥର ବର୍ଷା ଏବଂ ମରୁଡ଼ି ଭଳି ଚରମ ପାଣିପାଗ ପରିସ୍ଥିତି ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ଏହି ପ୍ରତିକୂଳ ପାଣିପାଗ ସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପରିବହନ ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆହ୍ୱାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ, ଯାହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳାରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟାଘାତ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ପନିପରିବା ମୂଲ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ । ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ କାରଣରୁ ସୀମିତ ଯୋଗାଣ ହେତୁ ମୂଲ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତ୍ୱରିତ ପଦକ୍ଷେପ ସତ୍ତ୍ୱେ, ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୪ ଏବଂ ଚଳିତ ବର୍ଷରେ ପିଆଜର ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଚାପ ସ୍ଥିର ରହିଥିଲା ବୋଲି ସର୍ଭେରେ କୁହାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ଆହୁରି ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ୨୦୨୨-୨୩ ଏବଂ ୨୦୨୩-୨୪ରେ କମ୍ ଉତ୍ପାଦନ ଫଳସ୍ୱରୂପ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୪ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୫ (ଏପ୍ରିଲ-ଡିସେମ୍ବର) ପାଇଁ ପିଆଜର ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଚାପ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ସୀମିତ ଯୋଗାଣ କାରଣରୁ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୩ ପରଠାରୁ ବିଲାତି ବାଇଗଣ ମୂଲ୍ୟର ଚାପ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ଭାବେ ଅଧିକ ରହିଥିଲା । ସମୀକ୍ଷାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ସରକାରଙ୍କ ଆନ୍ତରିକ ପ୍ରୟାସ ସତ୍ତ୍ୱେ, ବିଲାତି ବାଇଗଣ ଦର ଅଧିକ ରହିଥିଲା କାରଣ ଏହାର ଅତ୍ୟଧିକ ପଚନଶୀଳ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ଅଳ୍ପ କେତେକ ରାଜ୍ୟରେ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଥିଲା । ଡାଲି, ତୈଳବୀଜ, ବିଲାତି ବାଇଗଣ ଏବଂ ପିଆଜର ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଜଳବାୟୁ-ନମନୀୟ ଫସଲ କିସମ ବିକଶିତ କରିବା, ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ଫସଲ କ୍ଷତି ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ ଗବେଷଣାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ବୋଲି ସର୍ଭେରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଦର ଅନୁଧ୍ୟାନ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ ଉପରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେବା ଏବଂ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ-ଆବୃତ୍ତି ମୂଲ୍ୟର ନିରୀକ୍ଷଣ କରିବା ଜରୁରୀ ବୋଲି ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ୨୦୨୨-୨୩ ଏବଂ ୨୦୨୩-୨୪ରେ ହରଡ଼ର ଅଭାବୀ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକୃତରେ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୪ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୫ (ଏପ୍ରିଲ-ଡିସେମ୍ବର)ରେ ହରଡ଼ ଡାଲି ମୂଲ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଯୋଗାଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ, ସରକାର ସମୟ ସମୟରେ ହରଡ଼ ପାଇଁ ଷ୍ଟକ୍ ସୀମା ଲାଗୁ କରନ୍ତି ଏବଂ ଷ୍ଟକ୍ ସୂଚନା ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ତଦାରଖ କରନ୍ତି । ଆହୁରି, ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୪ରେ ଭାରତ ୭.୭ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ହରଡ଼ ଆମଦାନୀ କରିଛି ବୋଲି ସର୍ଭେରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି । ଏଭଳି ଆହ୍ୱାନ ସତ୍ତ୍ୱେ, ଆରବିଆଇ ଏବଂ ଆଇଏମଏଫ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ଉପଭୋକ୍ତା ମୂଲ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୬ରେ ପ୍ରାୟ ୪ ପ୍ରତିଶତ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିବ । ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୬ରେ ମୁଖ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ୪.୨ ପ୍ରତିଶତ ରହିବ ବୋଲି ଆରବିଆଇ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରିଛି । ଆଇଏମଏଫ ଭାରତ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୫ରେ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହାର ୪.୪ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୬ରେ ୪.୧ ପ୍ରତିଶତ ରହିବ ବୋଲି ଆକଳନ କରିଛି । ଆର୍ଥିକ ସମୀକ୍ଷାରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ମୁଦ୍ରା ନୀତିକୁ କଠୋର କରାଯିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ନମନୀୟ ରହିଛି । ଏହି ସ୍ଥିତିସ୍ଥାପକତା ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୪ ଏବଂ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଅଧିକାଂଶ ଦେଶରେ ମୁଖ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହାରରେ ହ୍ରାସରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି ବୋଲି ସର୍ଭେରେ କୁହାଯାଇଛି । ବ୍ରାଜିଲ, ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ଭଳି କେତେକ ଉଦୀୟମାନ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ବୈଶ୍ୱିକ ଖାଦ୍ୟ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ହ୍ରାସ ପାଇଛି ବୋଲି ସର୍ବେକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି । ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କର କମୋଡିଟି ମାର୍କେଟ୍ ଆଉଟଲୁକ, ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୪ ଅନୁଯାୟୀ, ଦ୍ରବ୍ୟ ମୂଲ୍ୟ ୨୦୨୫ରେ ୫.୧ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ୨୦୨୬ରେ ୧.୭ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇବାର ଆଶା କରାଯାଉଛି । ଆନୁମାନିକ ହ୍ରାସ ତୈଳ ମୂଲ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ କିନ୍ତୁ ଏହା ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସର ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ କୃଷି କଞ୍ଚାମାଲ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ଥିର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ । ଭାରତ ଦ୍ୱାରା ଆମଦାନୀ କରାଯାଉଥିବା ସାମଗ୍ରୀର ମୂଲ୍ୟରେ ହ୍ରାସର ଧାରା ଘରୋଇ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫିତି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପାଇଁ ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ଧାରା ବୋଲି ସର୍ବେକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ।