● “ସୁପୋଷିତ ଭାରତ, ସାକ୍ଷର ଭାରତ, ସଶକ୍ତ ଭାରତ” ଶୀର୍ଷକ ବିଷୟ ବସ୍ତୁ ମାଧ୍ୟମରେ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ
ଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା, ସ୍ତନ୍ୟପାନ କରାଉଥିବା ମାଆ, କିଶୋରୀ ଏବଂ ୬ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବୟସର ଶିଶୁମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୋଷଣ ଜନିତ ଫଳାଫଳକୁ ଉତ୍ତମ କରିବାରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ପୋଷଣ ଅଭିଯାନ ସହାୟକ ହୋଇଛି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିବା ପୋଷଣ (ସାମଗ୍ରିକ ପୋଷଣ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ୟାପକ ଯୋଜନା) ଅଭିଯାନ କୁପୋଷଣ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ମିଶନ ମୋଡରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।
ପଞ୍ଚଦଶ ଆର୍ଥିକ ଆୟୋଗ ସମୟରେ ମିଶନ ସକ୍ଷମ ଅଙ୍ଗନବାଡି ଓ ପୋଷଣ- ୨ ଅଧୀନରେ ପୋଷଣ ଅଭିଯାନ, ଅଙ୍ଗନବାଡ଼ି ସେବା ଯୋଜନା ଓ କିଶୋରୀ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଯୋଜନାକୁ ଏକାଠି କରାଯାଇଥିଲା । ବିଷୟ ବସ୍ତୁ, ବିତରଣ, ପହଂଚିବା ଏବଂ ଫଳାଫଳକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏକ ସମନ୍ୱିତ ପୋଷଣ ସହାୟତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ସୁସ୍ଥତା ଏବଂ ରୋଗ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଥିବା ଅଭ୍ୟାସ ଗୁଡିକ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଏ ।
ମହିଳା ଓ ଶିଶୁ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ୨୦୨୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ଷଷ୍ଠ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପୋଷଣ ମାସ ପାଳନ କରୁଛି । ମିଶନ ପୋଷଣ ୨.୦ର ମୂଳଦୁଆ ଜୀବନ ଚକ୍ର ପଦ୍ଧତି ମାଧ୍ୟମରେ ପୁଷ୍ଟିହୀନତାକୁ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି । ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ, ପୋଷଣ ମାହ ୨୦୨୩ର କେନ୍ଦ୍ର ବିନ୍ଦୁ ହେଉଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନବ ଜୀବନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ : ଗର୍ଭାବସ୍ଥା, ବାଲ୍ୟକାଳ, ପିଲାଦିନ ଏବଂ କିଶୋର ଅବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ବ୍ୟାପକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା । “ସୁପୋଷିତ ଭାରତ, ସାକ୍ଷର ଭାରତ, ସଶକ୍ତ ଭାରତ” (ପୋଷଣ ସମୃଦ୍ଧ ଭାରତ, ଶିକ୍ଷିତ ଭାରତ, ସଶକ୍ତ ଭାରତ) ଶୀର୍ଷକ ବିଷୟବସ୍ତୁ ମାଧ୍ୟମରେ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ପୁଷ୍ଟିକର ବୁଝାମଣାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।
ଏକ ମାସ ଧରି ଚାଲିବାକୁ ଥିବା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ତନ୍ୟପାନ ଏବଂ ପରିପୂରକ ଖାଦ୍ୟ ବିଷୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ବସ୍ତୁ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରି ଅଭିଯାନ ମାଧ୍ୟମରେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ପୋଷଣ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ପ୍ରୟାସ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବାଳକ ସ୍ପର୍ଦ୍ଧା (ସୁସ୍ଥ ଶିଶୁ ପ୍ରତିଯୋଗିତା) ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପୋଷଣ ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ସୁସ୍ଥତା ପାଇଁ ଏକ ସୁସ୍ଥ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବା । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ପୋଷଣ ଭି, ପଢା଼ଇ ଭି (ପୋଷଣ ଓ ଶିକ୍ଷା), ମିଶନ ଏଲ୍ଆଇଏଫ୍ଇ (ପରିବେଶ ପାଇଁ ଜୀବନଶୈଳୀ) ମାଧ୍ୟମରେ ପୋଷଣରେ ଉନ୍ନତି, ଆଦିବାସୀ – କେନ୍ଦ୍ରିତ ପୋଷଣ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା, ଚିକିତ୍ସା, ଆଲୋଚନା ମାଧ୍ୟମରେ ରକ୍ତହୀନତାକୁ ସମାଧାନ କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପୋଷଣ ମାହ ଅଧୀନରେ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ଓ ପ୍ରଗତି ଯାତ୍ରାକୁ ସ୍ମରଣ କରି ‘ମେରି ମାଟି ମେରା ଦେଶ’ ଅଭିଯାନ ଅଧୀନରେ ମିଳିତ ଉତ୍ସବ ପାଇଁ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ମଞ୍ଚ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ ।
ଗ୍ରାମ, ବ୍ଲକ ଓ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଆଉଟ୍ରିଚ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଚିହ୍ନଟ ଅଭିଯାନ, ଶିବିର ଏବଂ ଗୃହ ପରିଦର୍ଶନ କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗଙ୍କୁ ସାମିଲ କରାଯାଇ ସାମଗ୍ରିକ ପୋଷଣ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରାଯିବ । ଉଭୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀ ସ୍ତରରେ ପୋଷଣ ଖୋଜୁଥିବା ଆଚରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଅଭିଯାନର ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ସାକାର କରିବାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପାଦାନ ଭାବରେ ଠିଆ ହୋଇଛି । ମିଶନ ସକ୍ଷମ ଅଙ୍ଗନୱାଡି ଏବଂ ପୋଷଣ ୨.୦ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ଜାରି ରହିଛି ।
ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ପାଇଁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ପହିଲାରୁ ୩୦ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପୋଷଣ ମାସ ପାଳନ କରାଯିବ । ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ହେବା ପର ଠାରୁ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ପାଞ୍ଚଟି ସଫଳ ପୋଷଣ ମାହ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ରାଜ୍ୟ / କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ତଥା ସମନ୍ୱିତ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ବିଭାଗର ଉତ୍ସାହଜନକ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ରହିଛି । ୨୦୨୨ ମସିହାରେ ଶେଷ ପୋଷଣ ମାସରେ ୧୭୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ପ୍ରତି ବର୍ଷ ପୋଷଣ ପକ୍ଷ (ମାର୍ଚ୍ଚ) ଏବଂ ପୋଷଣ ମାସ (ସେପ୍ଟେମ୍ବର) ଅଧୀନରେ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ୬୦୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କରାଯାଇଛି ।
ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ପୋଷଣ ମାହ ୨୦୨୩ ର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍ଥା ଗୁଡ଼ିକର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ଉପଯୋଗ କରି ଅମୃତ କାଳରେ ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସୁପୋଷିତ ଭାରତର ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବା ।