ସନ୍ଥ ଶିରୋମଣି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଶ୍ରୀ ୧୦୮ ବିଦ୍ୟାସାଗର ଜୀ ମହାରାଜଜୀଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଛନ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : ସନ୍ଥ ଶିରୋମଣି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଶ୍ରୀ ୧୦୮ ବିଦ୍ୟାସାଗର ଜୀ ମହାରାଜଜୀ ସମାଧି ଲାଭ କରି ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ଚାଲି ଯାଇଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ଜୀବନ ହେଉଛି ଗଭୀର ଜ୍ଞାନ, ଅସୀମ କରୁଣା ଏବଂ ମାନବିକତାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଅତୁଟ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ । ମୁଁ ଅନେକ ଥର ତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ଲାଭ କରିବାର ଗୌରବ ଲାଭ କରିଛି । ମୁଁ ଏକ ଅପୂରଣୀୟ କ୍ଷତିର ଅନୁଭବ କରୁଛି । ଏପରି ଏକ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ହରାଇଛି, ଯାହା ମୋ ସମେତ ଅଗଣିତ ଆତ୍ମାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମାର୍ଗକୁ ଆଲୋକିତ କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଶ୍ରଦ୍ଧା, ସ୍ନେହ ଏବଂ ଆଶୀର୍ବାଦ କେବଳ ସଦ୍ଭାବନାର ପ୍ରତୀକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଶକ୍ତିର ଗଭୀର ଉଦାହରଣ ଥିଲା, ଯାହା ତାଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥିବା ସମସ୍ତ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀଙ୍କୁ ଶକ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା । ପୂଜ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜୀ ଜ୍ଞାନ, କରୁଣା ଓ ସେବାର ତ୍ରିବେଣୀ ଭାବେ ସର୍ବଦା ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିବେ । ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ପ୍ରକୃତ ତପସ୍ୱୀ, ଯାହାଙ୍କ ଜୀବନ ଭଗବାନ ମହାବୀରଙ୍କ ଆଦର୍ଶର ପ୍ରତୀକ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ଜୀବନ ଜୈନ ଧର୍ମର ମୂଳ ନୀତିର ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିଲା, ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହାର ଆଦର୍ଶକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲା । ସମସ୍ତ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଯତ୍ନ ଜୀବନ ପ୍ରତି ଜୈନ ଧର୍ମର ଗଭୀର ସମ୍ମାନକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥିଲା । ଚିନ୍ତା, ଶବ୍ଦ ଓ କର୍ମରେ ସଚ୍ଚୋଟତା ଉପରେ ଜୈନ ଧର୍ମର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ସେ ସତ୍ୟର ମାର୍ଗରେ ଜୀବନ ଯାପନ କରୁଥିଲେ । ସେ ବହୁତ ସରଳ ଜୀବନଶୈଳୀ ମଧ୍ୟ ବିତାଉଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଭଳି ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ହିଁ ଦୁନିଆ ଜୈନ ଧର୍ମ ଏବଂ ଭଗବାନ ମହାବୀରଙ୍କ ଜୀବନରୁ ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ରହିଛି । ଜୈନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ରହିଥିଲେ କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ପ୍ରେରଣା କେବଳ ଗୋଟିଏ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ନଥିଲା । ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମ, ଅଞ୍ଚଳ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଲୋକମାନେ ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜାଗରଣ ଦିଗରେ ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ କରିଥିଲେ, ବିଶେଷ କରି ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ । ଶିକ୍ଷା ତାଙ୍କ ହୃଦୟର ଅତି ନିକଟତର କ୍ଷେତ୍ର ଥିଲା । ବିଦ୍ୟାଧର (ତାଙ୍କ ପିଲାଦିନର ନାମ)ରୁ ବିଦ୍ୟାସାଗର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କର ଯାତ୍ରା ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ ଏବଂ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ଗଭୀର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ଥିଲା । ଶିକ୍ଷା ହିଁ ଏକ ନ୍ୟାୟସମ୍ପନ୍ନ ଓ ଆଲୋକିତ ସମାଜର ମୂଳଦୁଆ ବୋଲି ତାଙ୍କର ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସ ଥିଲା । ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଜ୍ଞାନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ସେ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ । ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଅବଦାନର ଜୀବନ ଯାପନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥିଲା । ତାଙ୍କ ଶିକ୍ଷାରେ ଆତ୍ମଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ଆତ୍ମ-ସଚେତନତାକୁ ପ୍ରକୃତ ଜ୍ଞାନର ମାର୍ଗ ଭାବରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନୁଗାମୀମାନଙ୍କୁ ଜୀବନବ୍ୟାପୀ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଉନ୍ନତିରେ ନିୟୋଜିତ ହେବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହା ସହିତ ସନ୍ଥ ଶିରୋମଣି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବିଦ୍ୟାସାଗର ଜୀ ମହାରାଜଜୀ ଚାହୁଁଥିଲେ ଯେ ଆମର ଯୁବପିଢ଼ି ଏକ ଶିକ୍ଷା ପାଆନ୍ତୁ ଯାହା ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧରେ ମଧ୍ୟ ଆଧାରିତ । ସେ ବାରମ୍ବାର କହୁଥିଲେ ଯେ ଆମେ ଅତୀତର ଶିକ୍ଷାଠାରୁ ଦୂରେଇ ଯାଇଥିବାରୁ ଆମେ ଜଳ ଅଭାବ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ଆହ୍ୱାନର ସମାଧାନ ଖୋଜିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇନଥିଲୁ । ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିଲେ ଯେ ଏକ ସାମଗ୍ରିକ ଶିକ୍ଷା ହେଉଛି ତାହା ଯାହା ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ଉଦ୍ଭାବନ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ । ସେ ଭାରତର ଭାଷାଗତ ବିବିଧତା ପାଇଁ ଗର୍ବିତ ଥିଲେ ଏବଂ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଶିଖିବା ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । ପୂଜ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜୀ ନିଜେ ସଂସ୍କୃତ, ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ହିନ୍ଦୀରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ଲେଖିଥିଲେ । ଜଣେ ସନ୍ଥ ଭାବରେ ସେ ଯେଉଁ ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ଏବଂ ପୃଥିବୀରେ ସେ କେତେ ପୂଜନୀୟ ଥିଲେ, ତାହା ତାଙ୍କର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପୁସ୍ତକ ମୁକମତୀରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ । ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ପଛୁଆ ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ୱର ଦେଇଥିଲେ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ପୂଜ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ ଥିଲା । ବିଶେଷ କରି ଅନୁନ୍ନତ ଅଞ୍ଚଳରେ ସେ ଅନେକ ପ୍ରୟାସ ସହ ଜଡ଼ିତ ଥିଲେ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସାମଗ୍ରିକ ଥିଲା, ଶାରୀରିକ ସୁସ୍ଥତାକୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସୁସ୍ଥତା ସହିତ ସମନ୍ୱିତ କରିଥିଲା, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସମଗ୍ର ବ୍ୟକ୍ତିର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ହୋଇଥିଲା । ମୁଁ ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିକୁ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଅନୁରୋଧ କରିବି ଯେ ସନ୍ଥ ଶିରୋମଣି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଶ୍ରୀ ବିଦ୍ୟାସାଗର ଜୀ ମହାରାଜଜୀଙ୍କ ଦେଶ ଗଠନ ପ୍ରତି ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତୁ । ସେ ସର୍ବଦା ଲୋକଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଥିଲେ ଯେ କୌଣସି ଦଳୀୟ ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ଉପରକୁ ଉଠି ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ । ସେ ମତଦାନର ଅନ୍ୟତମ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସମର୍ଥକ ଥିଲେ କାରଣ ସେ ଏହାକୁ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ ଦେଖୁଥିଲେ । ସେ ସୁସ୍ଥ ତଥା ସ୍ୱଚ୍ଛ ରାଜନୀତିକୁ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ, ଏପରିକି କହିଥିଲେ ଯେ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ହେବା ଦରକାର, ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ନୁହେଁ (ଲୋକନୀତି ହେଉଛି ଲୋକସଂଗ୍ରହ ବିଷୟରେ, ଲୋଭସଂଗ୍ରହ ବିଷୟରେ ନୁହେଁ) । ସେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏହାର ନାଗରିକମାନଙ୍କର ନିଜ ପ୍ରତି, ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର, ସମାଜ ଏବଂ ଦେଶ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରତି ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଆଧାରରେ ଗଠିତ ହୁଏ । ସଚ୍ଚୋଟତା, ନିଷ୍ଠା ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ଭଳି ଗୁଣ ବିକଶିତ କରିବା ପାଇଁ ସେ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ, ଯାହାକୁ ସେ ଏକ ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ, ଦୟାଳୁ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ ସମାଜ ଗଠନ ପାଇଁ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ଭାବୁଥିଲେ । ଆମେ ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତ ଗଠନ ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାରୁ ନିଜର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପରିବେଶର ବ୍ୟାପକ କ୍ଷତି ହେଉଥିବା ବେଳେ ପ୍ରକୃତି ଉପରେ ହେଉଥିବା କ୍ଷତିକୁ କମ୍ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଜୀବନଶୈଳୀ ପାଇଁ ପୁଜ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜୀ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ । ସେହିଭଳି ଆମ ଅର୍ଥନୀତିରେ କୃଷିର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଭୂମିକା ଦେଖି କୃଷିକୁ ଆଧୁନିକ ତଥା ସ୍ଥାୟୀ କରିବା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ । ଜେଲ କଏଦୀଙ୍କ ସଂସ୍କାର ଦିଗରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଥିଲା । ଆମ ଭୂମିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ଧରି ଆମ ମାଟି ମହାନ ସନ୍ଥ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ଯିଏ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆଲୋକ ଦେଖାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଆମ ସମାଜକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛନ୍ତି । ସାଧୁ ସନ୍ଥ ଓ ସମାଜ ସଂସ୍କାରକଙ୍କ ଏହି ମହାନ ବଂଶରେ ପୂଜ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଜୀ ଜଣେ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଭାବରେ ଠିଆ ହୋଇଛନ୍ତି । ସେ ଯାହା ବି କଲେ, କେବଳ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାଇଁ ନୁହେଁ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଗତ ବର୍ଷ ନଭେମ୍ବର ମାସରେ ଛତିଶଗଡ଼ର ଡୋଙ୍ଗରଗଡ଼ସ୍ଥିତ ଚନ୍ଦ୍ରଗିରି ଜୈନ ମନ୍ଦିର ପରିଦର୍ଶନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲି । ମୁଁ ଜାଣି ନଥିଲି ଯେ ଏହି ଗସ୍ତ ହେଉଛି ପୂଜ୍ୟ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଜୀଙ୍କ ସହ ମୋର ଶେଷ ସାକ୍ଷାତ । ସେହି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଥିଲା । ସେ ମୋ ସହ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି କଥା ହୋଇଥିଲେ, ଦେଶ ସେବାରେ ମୋର ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ମୋତେ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେଇଥିଲେ । ଆମ ଦେଶ ଯେଉଁ ଦିଗରେ ଗତି କରୁଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ମଞ୍ଚରେ ଭାରତ ଯେଉଁ ସମ୍ମାନ ପାଉଛି ସେ ନେଇ ସେ ଖୁସି ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେ କରୁଥିବା କାମ ବିଷୟରେ କହିବା ବେଳେ ଉତ୍ସାହରେ ଭରି ଯାଇଥିଲେ । ତା’ପରେ ଏବଂ ସର୍ବଦା, ତାଙ୍କର କୋମଳ ଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ଶାନ୍ତ ହସ ଶାନ୍ତି ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ୟର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଥିଲା । ତାଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ଆତ୍ମା ଉପରେ ଶାନ୍ତି ପ୍ରଦାୟକ ଭଳି ଅନୁଭବ ହେଲା, ଯାହା ଆମ ଭିତରେ ଏବଂ ଆଖପାଖରେ ଥିବା ଈଶ୍ୱରୀୟ ଉପସ୍ଥିତିକୁ ମନେ ପକାଇଦିଏ । ସନ୍ଥ ଶିରୋମଣି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଶ୍ରୀ ୧୦୮ ବିଦ୍ୟାସାଗର ଜୀ ମହାରାଜଜୀଙ୍କ ଶୂନ୍ୟତାକୁ ସମସ୍ତେ ଗଭୀର ଭାବରେ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କୁ ଚିହ୍ନିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ସ୍ପର୍ଶ କରିଥିଲେ । ତଥାପି ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ହୃଦୟ ଓ ମନରେ ସେ ବଞ୍ଚି ରହିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଆମେ ତାଙ୍କର ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଆଗକୁ ନେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ । ଏହିପରି ଭାବରେ ଆମେ କେବଳ ଜଣେ ମହାନ ଆତ୍ମାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁନାହୁଁ ବରଂ ଆମ ଦେଶ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ଆଗକୁ ନେଉଛୁ ।