ଡେଲାଙ୍ଗ, (ଦିଲ୍ଲୀପ କୁମାର ଧାଉଡିଆ) : ପ୍ରତିବର୍ଷ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଚତୁର୍ଥ ରବିବାର ଦିନ ‘ବିଶ୍ୱ ନଦୀ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ବର୍ଷ ଏହାକୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୨ରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ନଦୀର ମହତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଦ୍ୱାରା ନଦୀ ଗୁଡିକ କିପରି ବିପଦ ସଙ୍କୁଳ ଅବସ୍ଥାର ସମ୍ମୁଖୀନ ସେ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିଥାଏ । ନଦୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜଳପଥର ଭୂମିକା ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ, ନଦୀ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ବିପଦ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଜଳପଥର ଉନ୍ନତ ପରିଚାଳନା ଦାୟିତ୍ଵକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାକୁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଥାଏ । ୨୦୦୫ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ନଦୀ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେହି ଦିନଠାରୁ ଏହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସେପ୍ଟେମ୍ବରର ଚତୁର୍ଥ ରବିବାରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଯେପରି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଘୋଷଣା କଲା । ଏକା ସମୟରେ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ବିଶ୍ୱର ଜଳ ସମ୍ପଦ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ଯତ୍ନର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ‘ଜୀବନ ପାଇଁ ଜଳ ଦଶନ୍ଧି’ କାର୍ୟ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା । ଇକୋସିଷ୍ଟମ ବା ପରିସଂସ୍ଥାରେ ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ମାନବ ଜୀବନ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ସେଗୁଡ଼ିକ ମଧୁର ଜଳର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଉତ୍ସ । ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ଆମକୁ କେବଳ ମଧୁର ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଇବ ନାହିଁ ବରଂ ଘରୋଇ ଆବଶ୍ୟକତା (ଯଥା ଖାଦ୍ୟ, ଶକ୍ତି, ମନୋରଞ୍ଜନ, ସ୍ୱଚ୍ଛତା) ଏବଂ କୃଷି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ (ଯଥା ଜଳସେଚନ) ପାଇଁ ଜଳ ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଇଥାଏ । ନଦୀ ଗୁଡ଼ିକ ଲୋକ ଏବଂ ସାମଗ୍ରୀ ବହନ ପାଇଁ ପରିବହନର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ଜଳ ପଥ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଏହି କିଛି ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ, ଶିଳ୍ପାୟନ ଏବଂ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଶ୍ଵର ଅନେକ ଜଳପଥରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ଏବଂ କ୍ଷତି ଘଟାଇଛି, ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକମାନେ ନିୟମିତ ଭାବରେ ନଦୀଗୁଡ଼ିକୁ ଜଳ ଏବଂ ପରିବହନର ଉତ୍ସ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶରେ ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ଆହ୍ଵାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥାଏ । ତେଣୁ ଦୀର୍ଘ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବେ ପରିଚାଳନା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ବିଶ୍ୱ ନଦୀ ଦିବସ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଶିକ୍ଷାଗତ ତଥା ପ୍ରୋତ୍ସାହନମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି । ଉତ୍ସବ ସମାରୋହ, ସେମିନାର, ଏବଂ ବକ୍ତୃତା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସଫେଇ କାର୍ଯ୍ୟ, ପିକ୍ନିକ୍, ଶିକ୍ଷଣୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ନଦୀ କୂଳ ଉତ୍ସବ ଏବଂ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ଅଭିଯାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନେକ କିଛି । ବିଶ୍ଵର କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ନଦୀ ହେଉଛି ନୀଳ, ଆମାଜୋନ୍, ଗଙ୍ଗା, ମିସିସିପି । ଭାରତର ପ୍ରମୁଖ ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଗଙ୍ଗା, ଇନ୍ଦୁସ, ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର, ଗୋଦାବରୀ । ଓଡିଶାରେ ମହାନଦୀ, ବ୍ରାହ୍ମଣୀ, ବୈତରଣୀ, ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା, ରୂଷିକୂଲିଆ ପ୍ରମୁଖ ନଦୀ ଅଟନ୍ତି । ୨୦୨୪ ପାଇଁ ଥିମ୍ ହେଉଛି ‘ଜୀବନର ଜଳପଥ’ । ଏହି ଥିମ୍ ପରିସଂସ୍ଥା ବା ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍, ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ, କୃଷି ଏବଂ ମାନବ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବିକାଶକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାରେ ନଦୀଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକାକୁ ସୂଚିତ କରେ ।