ପ୍ରମୁଖ ବିନ୍ଦୁ
● ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ ତୁଳନାରେ ଭାରତୀୟ ରପ୍ତାନି ପରିମାଣ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ରେ ୪.୭୭ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
● ଏପ୍ରିଲରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ ତୁଳନାରେ ଏପ୍ରିଲରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ରପ୍ତାନି ୫.୧୯୮% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୩୪୬.୧୦ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି ।
● ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ୨.୩୧% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ ସେବା ରପ୍ତାନି ୮.୬୫% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
● ଏପ୍ରିଲରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ ତୁଳନାରେ ଏପ୍ରିଲରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ହଂକଂ, ଚୀନ, ଆମେରିକା, ଜର୍ମାନୀ, କୋରିଆ, ୟୁଏଇ, ନେପାଳ, ବେଲଜିୟମ, ବାଂଲାଦେଶ ଏବଂ ବ୍ରାଜିଲକୁ ଭାରତର ରପ୍ତାନି ବଢ଼ିଛି ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, (ପିଆଇବି) : ଭାରତୀୟ ରପ୍ତାନୀର ଯାତ୍ରା ନବସୃଜନର ଫଳାଫଳ। ସିଲ୍କ ରୁଟ୍ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଉଦାରୀକରଣ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୃଦ୍ଧି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ମସଲା ଏବଂ ବୟନଶିଳ୍ପ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଔଷଧ ଏବଂ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରପ୍ତାନି ବଢ଼ିଛି। ବିଶ୍ୱବ୍ୟାଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶ୍ୱର ରପ୍ତାନୀ ୨.୫ % ହାରରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ବେଳେ ଭାରତର ରପ୍ତାନୀ ୭.୧% ହାରରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏହା ବିଶ୍ୱ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପଛରେ ପକାଇଛି, ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶର ପ୍ରଗତିକୁ ସୂଚିତ କରୁଛି। ଭାରତୀୟ ଜିଡିପିରେ ରପ୍ତାନୀର ଅଂଶ ୨୦୧୫ ରେ ୧୯.୮ %ରୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୨୦୨୪ରେ ୨୧.୨% ହୋଇଛି, ଯାହା ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିରେ ରପ୍ତାନୀର ବର୍ଦ୍ଧିତ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତାକୁ ମଧ୍ୟ ସୂଚିତ କରୁଛି। ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶନ ୨୦୨୫-୨୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ପ୍ରଥମ ପାଞ୍ଚ ମାସରେ ମଧ୍ୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ଧାରା ଜାରି ରଖିଛି।
ଏହି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପଥକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି, ସରକାର ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୫-୨୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୧ଟ୍ରିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ରପ୍ତାନିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ମଧ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି ଯାହା ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମ ପାଞ୍ଚ ମାସରେ ୩୪.୬୧% ହାସଲ ହୋଇସାରିଛି ।
ସରକାରୀ ସଂସ୍କାର, ଡିଜିଟାଲ୍ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗୀ ମନୋଭାବ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ, ଭାରତର ରପ୍ତାନୀ କ୍ଷେତ୍ର ନୂତନ ସମ୍ଭାବନାର ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଠିଆ ହୋଇଛି, ବିଶ୍ୱର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରୁଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତର କାହାଣୀକୁ ପୁନଃ ଆକାର ଦେଉଛି।
ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନୀ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପଛରେ ପ୍ରମୁଖ କାରକ
୨୦୨୫ ମସିହାରେ ଭାରତର ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନୀ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱମୁଖା ରହିଛି। ଏହା ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ରେ ୨.୩୧% ର ସୁସ୍ଥ ଅଭିବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ଏହି ସମୟରେ ରପ୍ତାନି ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ ରେ ୧୭୯.୬୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ତୁଳନାରେ ୧୮୩.୭୪ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଥିଲା।
ତଥାପି, ପାଞ୍ଚ ମାସ ମଧ୍ୟରୁ, ୧୯% ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି କେବଳ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ରେ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଗତ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୬.୬୫% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଭାରତର ଅଣ-ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଏବଂ ଅଣ-ମଣିପଥର ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ରପ୍ତାନୀ ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ୧୪୬.୭୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଯାହା ଏକ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ୧୩୬.୧୩ ବିଲିୟନ ଡଲାର ଥିଲା, ଯାହା ୭.୭୬% ର ଦୃଢ଼ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ଏହି ବର୍ଗଟି ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ, ଔଷଧ, ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ଚାଳିତ ଭାରତର ରପ୍ତାନି ଶକ୍ତିକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଥାଏ।
ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ, ଚା, ଅଭ୍ର ଏବଂ କୋଇଲା, ବୟନ ଇତ୍ୟାଦି ସାମଗ୍ରୀ ଗତ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ରେକର୍ଡ କରିଛି।
ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ
ଏହି ସମୟରେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ରହିଛି। ରପ୍ତାନି ୫.୫୧ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ପୂର୍ବ ସମାନ ସମୟ ତୁଳନାରେ ଏବର୍ଷ ଅର୍ଥାତ୍ ଏପ୍ରିଲ- ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ରେ ୪୦.୬୩% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଗତ ଦଶ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀର ଉତ୍ପାଦନ ୬ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀର ରପ୍ତାନି ୮ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଭାରତୀୟ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀର ରପ୍ତାନି ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି, ଯେଉଁଥିରେ ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଏବଂ ପିଏଲ୍ଆଇ ଯୋଜନା ଦ୍ୱାରା ଚାଳିତ ଆମେରିକା, ୟୁଏଇ, ଚୀନ୍, ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍ ଏବଂ ୟୁକେ ସମେତ ପ୍ରମୁଖ ବଜାର ରହିଛି।
ବ୍ୟାପକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍। ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ଏକ ନିଟ୍ ଆମଦାନୀକାରୀରୁ ଏକ ନିଟ୍ ରପ୍ତାନିକାରୀରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୨୬ ର ମାତ୍ର ପାଞ୍ଚ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ ରପ୍ତାନି ୧ ଲକ୍ଷ କୋ ଟଙ୍କା ଅତିକ୍ରମ କରିଛି, ଯାହା ଗତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷର ସମାନ ସମୟ ତୁଳନାରେ ୫୫% ଅଧିକ।
୨୦୨୪ ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ତୁଳନାରେ ୨୦୨୫ ଏପ୍ରିଲରୁ ଅଗଷ୍ଟର ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ଶସ୍ୟ ରପ୍ତାନି ୨୧.୯୫% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ମାଂସ, କ୍ଷୀର ଏବଂ କୁକୁଡ଼ା ଉତ୍ପାଦ ୨୦.୨୯% ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାସଲ କରିଛି । ଚା’ ରପ୍ତାନି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୧୮.୨୦% ରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଅଭ୍ର କୋଇଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ, ପ୍ରକ୍ରିୟାକୃତ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ସମେତ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ୧୬.୬୦% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଅଗଷ୍ଟ-୨୦୨୫ରେ ମଧ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀର ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଗତ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ୨୪.୫୭% ରପ୍ତାନି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଭାରତର ପାରମ୍ପରିକ ରପ୍ତାନି ମୁଖ୍ୟ ଆଧାର ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର ଲାଭ ପାଇଛି, ୨୦୨୫ରେ ୫.୮୬% ୪୯.୨୪ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଔଷଧ ଏବଂ ଔଷଧ ଉତ୍ପାଦନ ୧୨.୭୬ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ ୦.୮୭ ବିଲିୟନ। ସୁଲଭ ଜେନେରିକ୍ସ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଔଷଧ ଯୋଗାଣ କରିବାର ଭାରତର କ୍ଷମତା ଉନ୍ନତ ଏବଂ ଉଦୀୟମାନ ବଜାରରୁ ଚାହିଦାକୁ ବଜାୟ ରଖିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଆମେରିକା, ୟୁକେ, ବ୍ରାଜିଲ୍, ଫ୍ରାନ୍ସ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ପ୍ରମୁଖ କ୍ରେତା ଭାବରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ବୟନ ଏବଂ ପୋଷାକର ଷଷ୍ଠ ସର୍ବବୃହତ ରପ୍ତାନିକାରୀ ହୋଇଛି। ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ ୫.୭୮% ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ରପ୍ତାନି ୬.୭୭ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଆମେରିକା, ୟୁକେ, ୟୁଏଇ, ଜର୍ମାନୀ, ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏବଂ ସ୍ପେନ ନେତୃତ୍ୱରେ ପାରମ୍ପରିକ ବଜାରରେ ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ବିଶ୍ୱ ପୋଷାକ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳରେ ଭାରତର ଦୃଢ଼ ଉପସ୍ଥିତିକୁ ପୁନଃନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିଛି। ଘରୋଇ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରି, ସ୍ଥାୟୀ ଅଭ୍ୟାସକୁ ଆଗକୁ ବଢାଇ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ-ଗୁଣବତ୍ତା ବୟନର ଯୋଗାଣକାରୀ ଭାବରେ ଭାରତର ବ୍ରାଣ୍ଡକୁ ମଜବୁତ କରି ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରୁଛି।
ଭାରତର ରଣନୈତିକ ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତିରେ ଏହାର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଭୂମିକାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଛି। ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ ତୁଳନାରେ ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ଅନେକ ଦେଶକୁ ଭାରତର ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନୀ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ ହଂକଂକୁ ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି ୨୬.୧୯% ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୨.୬୨ ବିଲିୟନ ଡଲାର ହୋଇଛି। ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି “ଚୀନର ପ୍ରବେଶ ପଥ” ଭାବରେ ଗଣାଯାଉଥିବା ହଂକଂ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ-ଚୀନ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ “ଭାରତର ପ୍ରବେଶ ପଥ” ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରଖିଛି।
ଚୀନ୍କୁ ଭାରତର ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି ସାମ୍ପ୍ରତିକ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୧୪.୨୫ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ମସିହାରେ ବାର୍ଷିକ ୧୯.୬୫% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଭାରତରୁ ଚୀନ୍କୁ ପ୍ରମୁଖ ରପ୍ତାନି ସାମଗ୍ରୀ ମଧ୍ୟରେ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ୍ ଉତ୍ପାଦ, ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ସେହିପରି ୨୦୨୫ରେ ଆମେରିକାକୁ ଭାରତର ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି ୬.୮୭% ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା। ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ, ଭାରତ ଆମେରିକାକୁ ରପ୍ତାନି କରୁଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ହେଉଛି ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସାମଗ୍ରୀ, ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ, ଔଷଧ ଏବଂ ଔଷଧ, ମଣି ଏବଂ ଅଳଙ୍କାର ଏବଂ ବୟନ।
ଆମେରିକାକୁ ସ୍ଥିର ରପ୍ତାନି ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଭାରତର ବର୍ଦ୍ଧିତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକତା ଏବଂ ଏକ ଗତିଶୀଳ ବଜାରକୁ ଉଚ୍ଚ-ମୂଲ୍ୟର ଉତ୍ପାଦ ପ୍ରଦାନ କରିବାର କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ। ଏହା ଭାରତୀୟ ଆମଦାନୀ ଉପରେ ଆମେରିକା ଦ୍ୱାରା ଲାଗୁ କରାଯାଇଥିବା ଅତିରିକ୍ତ ଶୁଳ୍କ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତର ପ୍ରସ୍ତୁତିକୁ ଦର୍ଶାଏ। ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେରିକାକୁ ରପ୍ତାନିରେ ହ୍ରାସ ଏବଂ ସମାନ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସହିତ ରପ୍ତାନିରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି।
ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ, ଜର୍ମାନୀ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ୨୦୨୪-୨୫ରେ ପ୍ରାୟ ୧୦.୬୩ ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା। ଏବର୍ଷ ଏଥିରେ ୧୧.୭୩%ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶ ସହିତ ବଢ଼ୁଥିବା ବ୍ୟବସାୟକୁ ସୂଚିତ କରେ। ୟୁରୋପର ସର୍ବବୃହତ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ଇୟୁ ବଜାର ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ କେନ୍ଦ୍ର ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ଗଭୀର କରିବା ସହିତ ଜର୍ମାନୀକୁ ଭାରତର ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
ଭାରତ କୋରିଆର ଶୀର୍ଷ ବାଣିଜ୍ୟିକ ଅଂଶୀଦାରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଯାହା ଅର୍ଥନୀତିର ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଘେରି ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଛି। ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ, କୋରିଆକୁ ମୋଟ ରପ୍ତାନିର ୪୦% ରୁ ଅଧିକ ହେଉଛି ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ। ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ, କୋରିଆକୁ ପଣ୍ୟଦ୍ରବ୍ୟ ରପ୍ତାନି ୯.୬୯% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେ ୨୦୨୪-୨୫ରେ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରକୁ ‘ପୁରୁଣା ଯୁଦ୍ଧ ଘୋଡା’ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ଏହାର ସ୍ଥିର ଶକ୍ତି ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଚଳାଇବାରେ ଏହାର ଭୂମିକାକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରେ। ଏପ୍ରିଲ-ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ରେ, ଗତ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ଏ କ୍ଷେତ୍ର ୮.୬୫% ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାସଲ କରିଛି। ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରିଚାଳନା, ଆର୍ଥିକ ସେବା, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଏବଂ ବୃତ୍ତିଗତ ପରାମର୍ଶ ଭଳି ଭାରତର ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଆୟରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନକାରୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି।
୨୦୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଭାରତର ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ର ମୋଟ ଜିଡିପିର ୭.୩% ଥିଲା। ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା, ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ୍ ଅର୍ଥନୀତି ଦେଶର ସାମଗ୍ରିକ ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରାୟ ଏକ-ପଞ୍ଚମାଂଶ ଅବଦାନ ରଖିବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଉନ୍ନତି ଏବଂ କ୍ଲାଉଡ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ, ଏଆଇ ଏବଂ ଫିନଟେକ୍ ସମେତ ଡିଜିଟାଲ୍ ସମାଧାନର ଦ୍ରୁତ ଗ୍ରହଣ, ଉଚ୍ଚ-ମୂଲ୍ୟର ଡିଜିଟାଲ୍ ସେବାରେ ଭାରତର ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତାକୁ ବିସ୍ତାର କରିଛି।
ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବାଧିକ ଯୁବ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅଛି, ଏହାର ପ୍ରାୟ ୬୫% ଲୋକ ୩୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବୟସର, ଯାହା ଅନ୍ୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ତୁଳନାରେ ଏହାର ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ଲାଭକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ। ଏକ ଯୁବ ଜନସଂଖ୍ୟା ଏକ ବୃହତ ଶ୍ରମଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ ଯାହା ଉନ୍ନତ ଉତ୍ପାଦକତା ଏବଂ ବର୍ଦ୍ଧିତ ଗ୍ରାହକ ଚାହିଦା ପାଇଁ ସମ୍ଭାବନା ରଖେ। ବର୍ତ୍ତମାନର ଜନସଂଖ୍ୟାଗତ ବିଭାଜନ ଏବଂ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଉପରେ ସ୍କିଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହିତ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ସହିତ, ସେବା କ୍ଷେତ୍ର ଦକ୍ଷ ଶ୍ରମଶକ୍ତି ସହିତ ଇନ୍ଧନ ପାଇବା ଜାରି ରଖିଛି।
ଭାରତର ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଭିତ୍ତିଭୂମି ଅଦକ୍ଷତାକୁ ସମାଧାନ କରି, ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ କରି, ଗୁଣବତ୍ତା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପ୍ରତିଯୋଗିତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରି ରପ୍ତାନି କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଥିବା ସରକାରୀ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକର ଏକ ବ୍ୟାପକ ସେଟ୍। ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ, ଆମଦାନୀକାରୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ରପ୍ତାନି ହୋଇଥିବା ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ହାର ଜୁନ୍ ୨୦୨୪ ତୁଳନାରେ ଜୁନ୍ ୨୦୨୫ରେ ୧୨.୫% ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ନେବା ପାଇଁ ନୂତନ ପଦକ୍ଷେପ:
ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିର ଜିଏସ୍ଟି ସଂସ୍କାର
- ନଭେମ୍ବର୧, ୨୦୨୫ଠାରୁ ସିଷ୍ଟମ୍-ଚାଳିତ ବିପଦ ଯାଞ୍ଚ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଶୂନ୍ୟ-ମୂଲ୍ୟାୟିତ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ୯୦% ଅସ୍ଥାୟୀ ରିଫଣ୍ଡ।
- ରପ୍ତାନି ଉପରେ ଜିଏସ୍ଟି ରିଫଣ୍ଡ ପାଇଁ ମୂଲ୍ୟ-ଆଧାରିତ ସୀମା ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହା କ୍ଷୁଦ୍ର ରପ୍ତାନିକାରୀଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ କରିବ କାରଣ ସେମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଛୋଟ ମୂଲ୍ୟର କନସାଇନମେଣ୍ଟ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ରିଫଣ୍ଡ ଦାବି କରିପାରିବେ।
ରପ୍ତାନି ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଶନ
କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବଜେଟ୍ ୨୦୨୫-୨୬ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିବା ରପ୍ତାନୀ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଶନ, ଏମ୍ଏସ୍ଏମ୍ଇ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ସମନ୍ୱିତ ହେଉଛି। ମିଶନ ଅଧୀନରେ, ରପ୍ତାନି ଋଣ ପ୍ରବେଶଯୋଗ୍ୟତା, ସୀମାପାର ବାଣିଜ୍ୟ ପାଇଁ ଫ୍ୟାକ୍ଟରିଂ ଏବଂ ଅଣ-ଶୁଳ୍କ ବାଧା ଦୂର କରିବା ସହିତ ୨୨୫୦ କୋଟିକୋଟି ପଦକ୍ଷେପ ପ୍ରସ୍ତାବିତ କରାଯାଇଛି।
ନୂତନ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା
ଦେଶର ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ବୃଦ୍ଧିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ସହ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା ହେଉଛି ଦେଶ କିମ୍ବା ଆଞ୍ଚଳିକ ବ୍ଲକ ମଧ୍ୟରେ ଚୁକ୍ତିନାମା ଯାହା ବାଣିଜ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ହ୍ରାସ କିମ୍ବା ଦୂର କରିଥାଏ, ଯଦିଓ ବାଣିଜ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ପାରସ୍ପରିକ ଆଲୋଚନା। ଆଲୋଚନା ହେଉଥିବା କିମ୍ବା ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥିବା କିଛି ନୂତନ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା ହେଉଛି:
● ଭାରତ-ୟୁକେ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା
● ଭାରତ-ଇୟୁ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା
● ଭାରତ-ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ ଚୁକ୍ତିନାମା
● ଭାରତ-ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା
● ଭାରତ ଏବଂ ଓମାନ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଭାଗୀତା ଚୁକ୍ତିନାମା
● ଭାରତ-ପେରୁ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିନାମା
● ଭାରତ-ଚିଲି ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଭାଗୀତା ଚୁକ୍ତିନାମା
• ଭାରତ-ୟୁଏଇ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଭାଗୀତା ଚୁକ୍ତିନାମା
ପଣ୍ୟ ଏବଂ ସେବା ଉଭୟକୁ ନେଇ ଭାରତର ଦୃଢ଼ ରପ୍ତାନି ପ୍ରଦର୍ଶନ, ବିଶ୍ୱ ବଜାରରେ ଦେଶର ବର୍ଦ୍ଧିତ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକତା ଏବଂ ସ୍ଥିରତାକୁ ଦର୍ଶାଏ। ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ସାମଗ୍ରୀ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶସ୍ୟ, ଚା, କ୍ଷୀର, ଅଭ୍ରଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଭଳି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ସାମଗ୍ରୀରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି, ପ୍ରମୁଖ ଗନ୍ତବ୍ୟସ୍ଥଳ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ବର୍ଦ୍ଧିତ ବାଣିଜ୍ୟ ରପ୍ତାନି ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ, ଭାରତର ରପ୍ତାନି ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଯୋଜନାର ପ୍ରଭାବଶାଳୀତାକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଛି। ସରକାରଙ୍କ ନୀତିଗତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ରପ୍ତାନିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି, ନବସୃଜନକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛି, ବ୍ୟବସାୟ ପାଇଁ ବଜାରକୁ ସହଜ କରିଛି ଏବଂ ବଜାର ସୁଯୋଗ ବିସ୍ତାର କରିଛି। ଭାରତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ମାନଦଣ୍ଡ ଦୃଢ଼ ହେବା ସହିତ, ରପ୍ତାନିରେ ବୃଦ୍ଧି ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶ, ନିଯୁକ୍ତି ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟରେ ଭାରତର ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ।