ଡେଲାଙ୍ଗ, (ଦିଲ୍ଲୀପ କୁମାର ଧାଉଡିଆ) : ଶାଗୁଣା ହେଉଛି ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁନିଆର ନୀରବ ଜାଗ୍ରତ ପ୍ରହରୀ । ଏହି ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପ୍ରାଣୀମାନେ ପ୍ରକୃତିର ସଫେଇବାଲା, ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ବା ପରିସଂସ୍ଥା ରକ୍ଷକ, ଉଡନ୍ତା ମହାକାୟ ପ୍ରାଣୀ ଏବଂ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ପିତାମାତା । ସ୍ଥାୟୀ ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସେମାନେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମୃତ ଶରୀରର ବା ମଢ ଏବଂ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ ସେମାନେ ଭକ୍ଷଣ କରନ୍ତି । ଏହା ଦ୍ୱାରା, ଶାଗୁଣା ମାରାତ୍ମକ ରୋଗର ବିସ୍ତାରକୁ ରୋକିଥାଏ ଯାହା ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ, ପଶୁପାଳନ ଏବଂ ଏପରିକି ଲୋକଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିପାରେ । ବାସ୍ତବରେ, ଶାଗୁଣା ଆମ ବିଶ୍ଵକୁ ଅନେକ ଉପାୟରେ ଉପକାର କରେ, ଅର୍ଥନୌତିକ ଲାଭ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କାର୍ବନ ବା ଅଙ୍ଗାର ନିର୍ଗମନକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ । ସମୁଚିତ ସଂରକ୍ଷଣ ପଦକ୍ଷେପ ମାନବ ସମାଜ ପାଇଁ ଅନେକ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଏହି ଉପକାରୀ ଶାଗୁଣା ପକ୍ଷୀଙ୍କର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଏକ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରିବ । ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଏବଂ ପରୋକ୍ଷ ବିଷାକ୍ତ, ବେଆଇନ ହତ୍ୟା, ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାର ସହିତ ଧକ୍କା ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁଁ ଶାଗୁଣା ଜନସଂଖ୍ୟା ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ଭାରତରେ ଶାଗୁଣା ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନେକ ଆହ୍ଵାନ ଯୋଗୁଁ ନାଟକୀୟ ହ୍ରାସର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି, ଯେପରିକି ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ୍ ପରି ବିଷାକ୍ତ ଅଣ-ଷ୍ଟେରଏଡାଲ୍ ଆଣ୍ଟି-ଇନ୍ଫ୍ଲାମେଟୋରୀ ପଶୁପାଳନ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ମାରାତ୍ମକ ଔଷଧ ଭକ୍ଷଣ ସହିତ ବାସସ୍ଥାନ ନଷ୍ଟ, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଆଘାତ, ଖାଦ୍ୟ ଅଭାବ ଏବଂ ମାନବକୃତ ବିଭ୍ରାଟ । ୨୦୦୬ ରେ ଭାରତ, ପାକିସ୍ଥାନ ଏବଂ ନେପାଳରେ ଡାଇକ୍ଲୋଫେନାକ୍ ନିଷେଧ ଆଦେଶ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତୀୟ ଶାଗୁଣା ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସୂଚକ ଜାତୀୟ ପ୍ରାଣୀ ଯାହାକି ୨୦୦୨ ମସିହାରୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରକୃତି ସଂରକ୍ଷଣ ସଂଘ (ଆଇୟୁସିଏନ୍)ର ଲାଲ କିତାବରେ ସାଂଘାତିକ ଭାବରେ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ବର୍ଗରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଛି, (ଦୃଢ ଜନସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ହେଉଛି ପ୍ରମୁଖ କାରଣ) । ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ଯେ, ଭାରତରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରାୟ ୫,୦୦୦-୧୫,୦୦୦ ଶାଗୁଣା ଥାଇପାରନ୍ତି । ଶାଗୁଣା ସଚେତନତା ଦିବସ (ଆଇଭିଏଡ୍) ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଆସନ୍ତୁ ଆଉ ଅଧିକ କାଳ ବିଳମ୍ବ ନକରି ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେବା । ଆଜି (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ପ୍ରଥମ ଶନିବାର) ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁନିଆକୁ ସନ୍ତୁଳିତ ରଖୁଥିବା ଏହି ଅଜ୍ଞାତ ଉପକାରୀ ବୀର ମାନଙ୍କୁ ମନେ ପକାଇ ସମ୍ମାନିତ କରିବା । ସମସ୍ତ ଜାତିର ଶାଗୁଣା ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଥିବା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶାଗୁଣା ସଚେତନତା ଦିବସ ୨୦୦୯ରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ବାର୍ଡ ଅଫ୍ ପ୍ରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ବ୍ରିଟେନର ହକ୍ କନଜେରଭେଟାରୀ ଟ୍ରଷ୍ଟର ମିଳିତ ସହଯୋଗରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଆମେରିକା ଏବଂ କାନାଡା ଠାରୁ ଭାରତ, ଉଗାଣ୍ଡା, ସର୍ବିଆ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ଟ୍ୟୁନିସିଆ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନ ତଥା ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂଗଠନ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି ଯେଉଁଠାରେ ଜନସାଧାରଣ ଶାଗୁଣା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିପାରିବେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରାୟ ୨୩ ଜାତିର ଶାଗୁଣା ଦେଖା ଯାଉଥିବା କୁହାଯାଏ । ମିଳିତ ଭାବରେ, ଆମେ ଶାଗୁଣାର ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏକ ଦୃଢ ମୂଳଦୁଆ ନିର୍ମାଣ କରିବା ବିଷୟରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରି ପାରିବା ।